Бүс ба зам олон улсын III форумд БНХАУ-ын дарга Ши Жинпиний хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.

Эрхэм хүндэт төр, засгийн тэргүүнүүд ээ,
Олон улсын байгууллагын тэргүүн нар,
Төрөл бүрийн улс орны төлөөлөгчид,
Эрхэм зочид оо,
Хадагтай ноёд оо,
Найзууд аа,

Өнөөдөр бид “Бүс ба Зам” олон улсын хамтын ажиллагааны гурав дахь форумын нээлтийн ёслолд оролцож байна. Та бүхнийг Хятадын Засгийн газар, Хятадын ард түмний өмнөөс халуун дотноор угтан авч байна!

Миний санал болгож буй “Бүс ба Зам” санаачилгын 10 жилийн ой энэ жил тохиож байна. BRI нь эртний торгоны замаас санаа авч, харилцаа холбоог сайжруулахад анхаарч бодлого, дэд бүтэц, худалдаа, санхүү болон хүмүүс хоорондын харилцаа холбоог сайжруулах, дэлхийн эдийн засагт шинэ түлхэц өгөх, дэлхийн хөгжилд шинэ боломжуудыг бий болгох, мөн олон улсын эдийн засгийн хамтын ажиллагааны шинэ платформыг бий болгох явдал юм.

Энэ 10 жилийн хугацаанд бид энэ бүгдийг үүсгэн байгуулах зорилгодоо тууштай ажилласаар ирсэн. Бидний хамтын хүчин чармайлтын үр дүнд "Бүс ба Зам" олон улсын хамтын ажиллагаа эхнээсээ ахиц гарч, хурдацтай хөгжиж, үр дүнд хүрч эхэллээ.

"Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагаа Еврази тивээс Африк, Латин Америк хүртэл үргэлжилсэн дэлхийн 150 гаруй улс орон, 30 гаруй олон улсын байгууллагыг эгнээндээ элсүүлсэн билээ. Бид өмнө нь BRF-ийн хоёр хуралдааныг зохион байгуулсан бөгөөд BRI-ийн хүрээнд 20 гаруй төрөлжсөн олон талт хамтын ажиллагааны платформ байгуулсан юм.

"Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагааны хүрээнд бид олон тооны төсөл, "жижиг боловч ухаалаг"- хүн төвтэй хөтөлбөрүүдийг эхлүүлсэн.

Бид "Бүс ба Зам"-ын өндөр чанартай хамтын ажиллагааны чухал үндсэн зарчмуудыг тодорхойлсон бөгөөд үүнд "хамтдаа төлөвлөж, хамтдаа бүтээн байгуулж, хамтдаа ашиг хүртэх" зарчим, нээлттэй, ногоон, цэвэр хамтын ажиллагааны философи, мөн өндөр амжилтыг эрэлхийлэх стандарт, хүн төвтэй, зорилгыг багтаасан болно.

Эдгээр 10 жилийн хугацаанд бид эдийн засгийн коридор, олон улсын тээврийн зам, мэдээллийн хурдны зам, түүнчлэн төмөр зам, авто зам, нисэх онгоцны буудал, боомт, дамжуулах хоолой, эрчим хүчний сүлжээ зэргээс бүрдсэн дэлхийн сүлжээг бий болгохыг хичээсэн.

Газар, далай, тэнгэр, интернетийг хамарсан энэхүү сүлжээ нь шинэ эрин зуунд олон мянган жилийн түүхтэй Торгоны замд оролцож буй улс орнуудын бараа, хөрөнгө, технологи, хүний нөөцийн урсгалыг нэмэгдүүлж, шинэ эрч хүчийг шингээсэн юм.

Төмөр замаар хурдалж буй галт тэрэг, зам дээр давхиж буй автомашин, бүх улс орнуудыг холбосон нислэг, далайн давалгааг сэтлэж буй ачааны хөлөг онгоц, хүмүүст маш их боломжийг авчирдаг цахим худалдаа - энэ бүхэн шинэ эрин дахь тэмээн цуваа мэт олон улсын худалдааны бэлэг тэмдэг болсон.

Усны, салхины, нарны энергид суурилсан цахилгаан станцууд, газрын тос, байгалийн хийн хоолой, улам ухаалаг, харилцан уялдаатай болсон цахилгаан дамжуулах сүлжээнүүд нь эрчим хүчний хомсдолоос үүдэлтэй бэрхшээлийг арилгаж, хөгжиж буй орнуудын ногоон, нүүрстөрөгч багатай хөгжилд хүрэх мөрөөдлийг биелүүлж байна. Эдгээр эрчим хүчний төслүүд нь шинэ эриний тогтвортой хөгжлийн баян бүрд, гэрэлт цамхаг болж байна.

Цоо шинэ нисэх онгоцны буудал, боомтууд, замууд, шинээр баригдсан аж үйлдвэрийн паркууд нь бизнесийн хамтын ажиллагааны шинэ коридоруудыг бий болгож, өсөлтийн шинэ хөшүүргийг бий болгох, шинэ эриний худалдааны зам, гол цэгүүд болжээ.

COVID-19 цар тахал дэлхий нийтийг дайрах үед "Бүс ба Зам" нь хүний амь аврах зам болсон. Хятад улс 10 тэрбум гаруй амны хаалт, 2.3 тэрбум тун вакциныг бусад улс орнуудад нийлүүлж, 20 гаруй улстай хамтран үйлдвэрлэсэн нь BRI-ийн түншүүдийн COVID-19-тэй тэмцэх ажилд онцгой хувь нэмэр оруулсан юм. Мөн Хятад улс тэр хүнд хэцүү цаг үед 70 гаруй орноос үнэ цэнэтэй тусламж, дэмжлэг авсан.

“Бүс ба Зам” хамтын ажиллагаа нь “Хамтдаа төлөвлөж, хамтдаа бүтээж, хамтдаа ашиг хүртэх” зарчимд суурилдаг. Энэ нь соёл иргэншил, соёл, нийгмийн тогтолцоо, хөгжлийн үе шат хоорондын ялгааг давж гардаг. Энэ нь улс орнуудын хоорондын солилцооны шинэ замыг нээж, олон улсын хамтын ажиллагааны шинэ хүрээг бий болгосон юм. Үнэн хэрэгтээ BRI нь хүн төрөлхтний бүх нийтийн хөгжлийн төлөөх хамтын эрэл хайгуулын илэрхийлэл юм.

Хадагтай ноёд оо,
Найзууд аа,

Өнгөрсөн 10 жилийн хугацаанд бидний ололт амжилт үнэхээр гайхалтай бөгөөд энэ цаг хугацаанаас бид маш их зүйлийг мэдэж, олж авлаа.

Хүн төрөлхтөн бол хамтын ирээдүйтэй нэгэн бүхэл гэдгийг бид мэдсэн. Дэлхий сайн сайхан байгаа цагт л Хятад улс сайн ажиллаж чадна. Хятад улс сайн ажиллавал дэлхий улам сайжирна.

"Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагаагаар Хятад улс үүд хаалгаа дэлхий дахинд улам бүр нээж, дотоод бүс нутгууд нь "нутаг дэвсгэр"-ээс "довтлогч" болж, эрэг орчмын бүсүүд нээлтийн шинэ өндөрлөгүүдийг өргөжүүлж байна. Хятадын зах зээл дэлхийн зах зээлтэй улам нягт уялдаатай болсон.

Хятад улс дэлхийн 140 гаруй улс орон, нутаг дэвсгэрийн худалдааны гол түнш болж, мөн олон орны хөрөнгө оруулалтын гол эх үүсвэр болжээ. Хятадын хилийн чанад дахь хөрөнгө оруулалт, Хятадад оруулсан гадаадын хөрөнгө оруулалт хоёулаа найрамдал, хамтын ажиллагаа, итгэл найдварыг нэмэгдүүлсэн юм.

Хож-хож хамтын ажиллагаа нь бүгдэд нь ашигтай томоохон санаачилгуудыг хэрэгжүүлэхэд амжилтанд хүрэх баталгаатай зам гэдгийг бид ойлгосон. Улс орнууд хамтын ажиллагааг хүлээн зөвшөөрч, хамтран ажиллах юм бол гүн ангал нь зам болон хувирч, далайд гарцгүй орнууд гарцтай холбогдож, хөгжил буурай газар хөгжил цэцэглэлтийн орон болж хувирдаг. Эдийн засгийн хөгжлийг манлайлж буй улс орнууд гүйцэж амжаагүй байгаа түншүүддээ гараа сунгах хэрэгтэй. Бид бүгд бие биенээ найз нөхөд, хамтрагч мэт харьцаж, бие биенээ хүндэлж, дэмжиж, амжилтанд хүрэхэд нь туслах ёстой. Бусдад сарнай бэлэглэхэд анхилуун үнэр таны гарт үлддэг гэдэг. Өөрөөр хэлбэл, бусдад туслах нь өөрөө өөртөө тусалж байгаа хэрэг юм. Бусдын хөгжлийг аюул гэж үзэх, эсвэл эдийн засгийн харилцан хамаарлыг эрсдэл гэж үзэх нь өөрийнхөө амьдралыг сайжруулахгүй, хөгжлийг хурдасгахгүй байх саад юм.

"Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагааны хүч чадлын хамгийн чухал эх сурвалж амин сүнс нь Торгоны замын энх тайван, хамтын ажиллагаа, нээлттэй, хүртээмжтэй байдал, харилцан суралцах, харилцан ашигтай байх гэдгийг бид олж мэдсэн.

Эртний торгоны замын анхдагчдыг байлдааны хөлөг онгоц, буу, морь, сэлэмтэй байлдан дагуулагчдаар төсөөлөх биш харин тэднийг тэмээний цуваа, ачаа бараа ачсан дарвуулт хөлөг онгоцыг хөтөлдөг найрсаг элч нар хэмээн дурсдаг.

"Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагаа нь хүн бүр гал дээр мод нэмэхэд дөл нь ихэсдэг бөгөөд харилцан дэмжлэг биднийг хол авчирдаг гэсэн итгэл дээр суурилдаг. Ийм төрлийн хамтын ажиллагаа нь зөвхөн нэг улсын төдийгүй бусад орны хүмүүст сайн сайхан амьдралыг бий болгохыг эрмэлздэг.

Энэ хамтын ажиллагаа нь харилцаа холбоо, харилцан ашиг тус, хамтын хөгжил, ялалт-хож гэсэн үр дүнг дэмждэг. Үзэл суртлын сөргөлдөөн, геополитикийн өрсөлдөөн, нэгнийгээ үгүйсгэх улс төр нь бидний хувьд сонголт биш юм. Бидний эсэргүүцэж байгаа зүйл бол нэг талын хориг арга хэмжээ, эдийн засгийн шахалт, нийлүүлэлтийн сүлжээг таслах явдал юм.

Өнгөрсөн 10 жилийн хугацаанд олсон үр дүн нь “Бүс ба Зам”-ын хамтын ажиллагаа түүхийн зөв талд байгааг харуулж байна. Энэ нь бидний цаг үеийн хөгжил дэвшлийг илэрхийлдэг бөгөөд урагшлах зөв зам юм.

Бид тогтворгүй ертөнцөд нүдээ нээж, саадгүй байж, түүх, ард түмэн, дэлхийн өмнө хүлээх хариуцлагаа ухамсарлах хэрэгтэй. Бид дэлхийн янз бүрийн эрсдэл, сорилтуудыг хамтдаа даван туулж, хойч үедээ энх тайван, хөгжил, хамтын ажиллагаа, харилцан ашигтай гэрэлт ирээдүйг бий болгох ёстой.

Хадагтай ноёд оо,
Найзууд аа,

Дэлхий ертөнц, бидний цаг үеийн, түүхэн ач холбогдолтой өөрчлөлтүүд урьд өмнө бидний хэзээ ч байгаагүйгээр өрнөж байна. Хятад улс өөрийгөө хүчирхэг улс болгож, Хятадын орчин үеийн шинэчлэлийг хэрэгжүүлэх замаар Хятад үндэстнийг бүх талаар шинэчлэхийг хичээж байна.

Бидний хэрэгжүүлж буй орчин үеийн шинэчлэл нь зөвхөн Хятадад биш, харин бидний хамтын хүчин чармайлтаар хөгжиж буй бүх орнуудад зориулагдсан юм. Энх тайвны хөгжил, харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг сайжруулж, бүгдэд хөгжил цэцэглэлтийг авчрахын тулд дэлхийн шинэчлэлийг үргэлжлүүлэх ёстой.

Бид урагшлах замдаа бартаа саадтай тулгарах болно. Гэсэн хэдий зорилгодоо төвлөрч, үр дүнд чиглэсэн үйлдлүүд хийж, тууштай байж, зорилгодоо хүрэх хүртэл урагшлах хэрэгтэй.

Хятад улс холбогдох талуудтай хамтран "Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагааны түншлэлийн харилцааг гүнзгийрүүлж, энэхүү хамтын ажиллагааг өндөр чанартай хөгжлийн шинэ шатанд гаргаж, бүх улс орныг орчин үеийн хөгжилд хүргэхийн төлөө цуцашгүй хүчин чармайлт гаргах болно.

Одоо би "Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагааг дээд зэргээр эрэлхийлэхэд Хятад улс найман томоохон алхмыг хийхээ мэдэгдмээр байна.

Нэгдүгээрт, "Бүс ба Зам"-ын олон хэмжээст сүлжээг бий болгох. Хятад улс Хятад-Европыг холбосон галт тэрэгний буухиа замын өндөр чанартай бүтээн байгуулалтыг түргэтгэж, Каспийг дамнасан олон улсын тээврийн коридорт оролцож, Хятад-Европын төмөр замын шуурхай хамтын ажиллагааны форумыг зохион байгуулж, Еврази тивийг дамнасан төмөр зам болон авто тээврээр холбогдсон ложистикийн шинэ коридор байгуулахад хамтын хүчин чармайлт гаргана.

Бид "Торгоны замын тэнгис"-ийн хүрээнд боомтууд, тээвэрлэлт, худалдааны үйлчилгээг эрчимтэй нэгтгэж, олон улсын хуурай-далайн худалдааны шинэ коридор, Агаарын торгоны замыг барих ажлыг эрчимжүүлэх болно.

Хоёрдугаарт, дэлхийн нээлттэй эдийн засгийг дэмжих. Хятад улс Торгоны замын цахим худалдааны хамтын ажиллагааны туршилтын бүс байгуулж, олон оронтой чөлөөт худалдааны гэрээ байгуулж мөн хөрөнгө оруулалтыг хамгаалах гэрээ байгуулна.

Бид үйлдвэрлэлийн салбарт гадаадын хөрөнгө оруулалтыг оруулах бүх хязгаарлалтыг арилгана. Олон улсын өндөр стандартад нийцсэн эдийн засаг, худалдааны дүрэм журмын дагуу бид хил дамнасан үйлчилгээ худалдаа, хөрөнгө оруулалтын өндөр стандартын нээлттэй байдлыг цаашид ахиулж, дижитал болон бусад бүтээгдэхүүний зах зээлд нэвтрэх боломжийг өргөжүүлж, төрийн өмчит аж ахуйн нэгж зэрэг салбарт шинэчлэлийг гүнзгийрүүлнэ.

Хятад улс жил бүр дэлхийн дижитал худалдааны яармагийг зохион байгуулна. Ирэх таван жилд (2024-2028 он) Хятадын нийт бараа, үйлчилгээний худалдааны хэмжээ 32 их наяд ам.долларыг давах төлөвтэй байна.

Гуравдугаарт, бодит хамтын ажиллагаа явуулах. Хятад улс гарын үсэг зурсан томоохон төслүүд болон амьжиргааны "жижиг хэрнээ ухаалаг" хөтөлбөрүүдийг хоёуланг нь дэмжинэ.

Хятадын Хөгжлийн банк болон Хятадын Экспорт-Импортын банк тус бүр 350 тэрбум юанийн санхүүжилтийн цонх бий болгоно. Торгоны замын санд 80 тэрбум юань нэмж төвлөрүүлнэ.

Энэхүү санхүүжилтүүд зах зээл, бизнесийн үйл ажиллагааны үндсэн дээр BRI төслүүдийг дэмжих болно. Энэхүү форумын үеэр болсон Гүйцэтгэх захирлуудын бага хурлаар 97.2 тэрбум ам.долларын хамтын ажиллагааны гэрээ байгууллаа. Хятад улс 1000 жижиг хэмжээний амьжиргааг дэмжих төсөл хэрэгжүүлж, Лубаны зөвлөгөөн болон бусад санаачилгаар мэргэжлийн боловсролын хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлнэ. Мөн бид BRI төсөл болон ажилтнуудын аюулгүй байдлыг хангахад чиглэсэн хамтарсан хүчин чармайлтыг нэмэгдүүлэх болно.

Дөрөвдүгээрт, ногоон хөгжлийг дэмжих. Хятад улс ногоон дэд бүтэц, ногоон эрчим хүч, ногоон тээвэр зэрэг салбар дахь хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлэн гүнзгийрүүлж, BRI олон улсын ногоон хөгжлийн эвсэлд үзүүлэх дэмжлэгээ нэмэгдүүлнэ.

Хятад улс BRI-ийн Ногоон инновацийн бага хурлыг үргэлжлүүлэн зохион байгуулж, нарны эрчим хүчний салбар болон ногоон болон нүүрстөрөгч багатай хөгжлийн асуудлаарх мэргэжилтнүүдийн сүлжээ, яриа хэлэлцээ, солилцооны механизмыг бий болгоно.

Хятад улс "Бүс ба зам"-ын ногоон хөрөнгө оруулалтын зарчмыг хэрэгжүүлж, 2030 он гэхэд түнш орнуудад 100 мянган хүнийг сургах боломжийг олгоно.

Тавдугаарт, шинжлэх ухаан, технологийн шинэчлэлийг ахиулах. Хятад улс "Бүс ба зам"-ын шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн хамтын ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлж, "Бүс ба зам"-ын шинжлэх ухаан, технологийн солилцооны анхдугаар бага хурлыг зохион байгуулж, ойрын таван жилд бусад талуудтай байгуулсан хамтарсан лабораторийн тоог 100-д хүргэж, "Бүс ба зам"-ын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх болно.

Бусад орны залуу эрдэмтдийг Хятадад богино хугацааны хөтөлбөрөөр ажиллахад нь дэмжлэг үзүүлнэ. Энэхүү форумд Хятад улс хиймэл оюун ухааны (AI) засаглалын дэлхийн санаачилгыг дэвшүүлнэ.

Бид бусад улс оронтой солилцоо, яриа хэлэлцээгээ нэмэгдүүлж, хиймэл оюун ухааныг зөв, эмх цэгцтэй, аюулгүй хөгжлийг хамтдаа дэмжихэд бэлэн байна.

Зургаадугаарт, хүмүүсийн солилцоог дэмжих. Хятад улс BRI-ийн түнш орнуудтай соёл иргэншлийн яриа хэлэлцээг сайжруулах зорилгоор Лянжу форумыг зохион байгуулна. Торгоны замын олон улсын театруудын лиг, Торгоны замын олон улсын урлагийн наадам, Торгоны замын музейн олон улсын холбоо, Торгоны замын олон улсын урлагийн музейн холбоо, Торгоны замын олон улсын номын сангийн холбоо зэрэг байгууллагуудаас гадна Хятад улс мөн Торгоны замын хотуудын олон улсын аялал жуулчлалын холбоог байгуулжээ.

Мөн бид Хятадын засгийн газрын тэтгэлэгт Торгоны зам хөтөлбөрийг үргэлжлүүлнэ.

Долоодугаарт, "Бүс ба Зам"-ын бүрэн бүтэн байдалд суурилсан хамтын ажиллагааг дэмжих. Хятад улс хамтын ажиллагааны түншүүдтэйгээ хамтран "Бүс ба Зам"-ын нэгдмэл байдлыг бэхжүүлэх ололт ба хэтийн төлөв, "Бүс ба Зам"-ын нэгдмэл байдлыг бэхжүүлэх өндөр түвшний зарчмуудыг гаргаж, "Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагаанд оролцож буй компаниудын шударга байдал, нийцлийн үнэлгээний тогтолцоог бий болгоно.

Мөн "Бүс ба Зам"-ын хамтын ажиллагааны шударга байдлыг дэмжих чиглэлээр олон улсын байгууллагуудтай хамтран судалгаа, сургалт явуулах болно.

Наймдугаарт, "Бүс ба Зам" олон улсын хамтын ажиллагааны институцийн бүтцийг бэхжүүлэх. Хятад улс BRI-ийн түнш орнуудтайгаа эрчим хүч, татвар, санхүү, ногоон хөгжил, гамшгийг бууруулах, авлигатай тэмцэх, сэтгэхүйн төв, хэвлэл мэдээлэл, соёл урлаг болон бусад салбарыг хамарсан олон талт хамтын ажиллагааны платформыг бэхжүүлэхээр чармайна. Хятад улс BRF-ийг үргэлжлүүлэн зохион байгуулж, форумын нарийн бичгийн дарга нарын газрыг байгуулна.

Хадагтай ноёд оо,
Найзууд аа,

Өнгөрсөн арван жил бол чин сэтгэлээсээ хамтын ажиллагаа, үр өгөөжтэй үр дүнд хүрсэн аялал байлаа. "Бүс ба зам"-ын хамтын ажиллагааг Хятад улс дэвшүүлсэн ч ашиг тус, боломжийг дэлхий нийтээрээ хуваалцах боломжтой.

Ард түмнийхээ хүлээлтийг биелүүлж, түүхээс бидэнд хүлээлгэсэн үүрэг хариуцлагаа үүрч, цаг үеийн чиг хандлагыг сайтар дагаж, эрч хүчтэйгээр, ажил хэрэгчээр урагш тэмүүлцгээе. “Бүс ба зам” олон улсын хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлж, “Бүс ба зам” хамтын ажиллагааг илүү чанартай, өндөр түвшний хөгжлийн шинэ шатанд гаргацгаая.

Бүх улс орны шинэчлэлийг урагшлуулж, хамтын хөгжлийн нээлттэй, хүртээмжтэй, харилцан уялдаатай ертөнцийг байгуулж, хүн төрөлхтний хамтын ирээдүйтэй хамтын нийгэмлэгийг хамтдаа бүтээцгээе.

“Бүс ба Зам” олон улсын хамтын ажиллагааны гуравдугаар чуулга уулзалтад амжилт хүсье!

Баярлалаа.

Эх сурвалж: https://www.fmprc.gov.cn