/2023.06.06/: Хамтын үнэт зүйлс, нийтлэг ашиг сонирхлыг сурталчлах, бэхжүүлэх зорилгоор Монгол Улс, БНСУ, АНУ-ын Засгийн газар 2023 оны тавдугаар сарын 30-ны өдөр Улаанбаатар хотноо анх удаа гурван талт уулзалт хийсэн юм.
Монгол Улс, БНСУ, АНУ-ын гурван талт анхдугаар уулзалтыг Монгол Улсын Гадаад харилцааны яамны Бодлого, төлөвлөлтийн газрын дарга Г.Бямбасүрэн тэргүүлэн БНСУ-ын Гадаад хэргийн яамны Зүүн хойд Азийн асуудал эрхэлсэн ерөнхий захирал Ён Жун Чой болон АНУ-ын Төрийн департаментын Зүүн Ази, Номхон далайн асуудал эрхэлсэн дэд нарийн бичгийн даргын туслах Марк Ламберт нар оролцжээ.
Уулзалтын үеэр төлөөлөгчид бүс нутаг, олон талт хамтын ажиллагаа, улс төр, аюулгүй байдлын түншлэл, харилцан ашигтай эдийн засгийн хэлхээ холбоог бэхжүүлэх зэрэг өргөн хүрээний асуудлаар санал солилцов.
МУ, БНСУ, АНУ нь НҮБ-ын дүрэм, бүрэн эрхт эрх тэгш байдал, улс орнуудын тусгаар тогтнол, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдлыг хүндэтгэх, хүний эрхийг хөхиүлэн дэмжих, хүндэтгэх, хориглох зэрэг олон улсын эрх зүйн ач холбогдлыг онцлон тэмдэглэв.
Энэхүү асуудалтай холбоотойгоор оролцогч талууд Украины ард түмэнд тохиолдоод буй асуудалд санаа зовж буйгаа илэрхийлэв. Мөн цөмийн зэвсэг хэрэглэх эрсдэлтэй байгаа талаар гүнээ санаа зовж буйгаа илэрхийлж, цөмийн дайнд ялагч гэж байхгүй, цөмийн дайныг хэзээ ч эхлүүлж болохгүй гэдгийг батлахыг бүх улс орнуудад уриалав.
БНАСАУ-ын цөмийн зэвсэг, түүнийг тээвэрлэх хэрэгслийг үргэлжлүүлэн хөгжүүлж байгаа, тэр дундаа 2022 оны эхнээс хойш урьд өмнө үзэгдээгүй олон баллистик пуужин харвасан талаар Монгол, БНСУ, АНУ тус тусын байр сууриа илэрхийлэв. БНАСАУ-тай яриа хэлэлцээгээ сэргээх шаардлагатайг талууд онцолж, НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн холбогдох тогтоолын дагуу хүлээсэн үүргээ бүрэн биелүүлэхийг БНАСАУ-д уриалав. Олон улсын хамтын нийгэмлэг НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн холбогдох тогтоолыг бүрэн хэрэгжүүлэхийн чухлыг талууд мөн онцлов. Солонгосын хойгийг цөмийн зэвсгээс ангижруулж, энх тайван, цэцэглэн хөгжих тухай БНСУ-ын “Зоригтой санаачилга”-ын зорилгыг Монгол, АНУ дэмжиж байгаагаа илэрхийлэв.
2023 оны зургаадугаар сарын 15-16-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдах Зүүн хойд Азийн аюулгүй байдлын асуудлаарх Улаанбаатарын яриа хэлэлцээний олон улсын 8 дугаар бага хурлын зорилгыг гурван улсын Засгийн газар бүгд дэмжлээ.
Гурван тал бүс нутгийн хөгжил, тэр дундаа Энэтхэг-Номхон далайн чөлөөт, нээлттэй бүсийг хөгжүүлэх тухай тус тусын алсын харааг сонсож, чинээлэг, энх тайван ирээдүйг хангах хамтын хүчин чармайлтын талаар санал солилцов.
Гурван тал эдийн засгийн хөгжил, НҮБ-ын энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх, хууль сахиулах, авлигатай тэмцэх чиглэлээр хамтран ажиллах чиглэлээр гурван талт түншлэлийг хөгжүүлэх боломжуудын талаар санал солилцов. Эрчим хүчний аюулгүй байдал, ашигт малтмалын нөөц, уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх, тээвэр, нийлүүлэлтийн сүлжээ, хүнсний аюулгүй байдал, оюуны өмчийн эрх, түүнчлэн худалдаа, хөрөнгө оруулалтын боломжийг нэмэгдүүлэх замаар эдийн засгийн түншлэлийн харилцааг гүнзгийрүүлэх хүсэлтэй байгаагаа талууд онцлон тэмдэглэв. Гурван тал энэ зорилгоор янз бүрийн түвшинд, тэр дундаа дэлхийн эрдэс баялгийн нийлүүлэлтийн сүлжээнд Монгол Улсын гүйцэтгэх үүрэг зэрэг асуудлаар өндөр түвшний яриа хэлэлцээг үргэлжлүүлэхээр шийджээ.
Монгол Улс “Алсын хараа-2050”, “Шинэ сэргэлтийн бодлого” зэрэг урт хугацааны хөгжлийн болон тахлын дараах сэргээн босгох бодлогын тэргүүлэх чиглэл, зорилтууд болон эдгээр бодлоготой холбоотой төслүүдийн талаар хуваалцлаа. Монголын тал АНУ, БНСУ-ын Засгийн газар, АНУ, БНСУ-ын хувийн хэвшлийнхэнийг эдийн засгийн харилцан ашигтай түншлэлийг хөгжүүлэх зорилгоор Монгол Улсын хөгжлийн төслүүдэд хөрөнгө оруулахыг урьсан. Гурван тал эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын гурван талын хамтын ажиллагаанд одоо байгаа болон шинэ арга хэрэгслийг ашиглах боломжийн талаар ярилцав.
Монгол Улсын Засгийн газар цэвэр эрчим хүчний шилжилтийн дэлхийн ханган нийлүүлэлтийн сүлжээг бэхжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлж, АНУ, БНСУ-ын Засгийн газрыг дараа нь Улаанбаатар хотноо эрдэс баялаг болон холбогдох асуудлаар тусад нь гурван талт уулзалт зохион байгуулахыг урив. 2023 он.
Монгол-БНСУ-АНУ-ын гурван талт уулзалтыг орон бүрт ээлжлэн тогтмол зохион байгуулах хүсэлтэй байгаагаа гурван тал илэрхийлэв.
