/2022.03.15/: Рио Тинто-н хамгийн чухал төсөл болох говь цөл дэх асар том зэсийн ордыг хянах боломжийг олгодог Канадын автомашины жижиг хувьцаа эзэмшигчдэд 2.7 тэрбум ам.доллар бэлнээр санал болгов.
Оюутолгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалтыг дуусгахаар саяхан Монгол Улстай хийсэн хэлэлцээрийн дараа хийгдсэн энэхүү алхам нь нүүрстөрөгч багатай эдийн засагт шилжихэд шаардлагатай түүхий эдийг томоохон уурхайчид хэрхэн нэмэгдүүлэхийг хичээж байгааг харуулж байна.
Зэсийг цахилгаан машин, салхин үүсгүүрт ашигладаг бөгөөд Оюутолгойн хэмжээний шинэ төслүүд дэлхий даяар хомстож байна.
Түүхий эдийн үнийн дээд амжилтаас ихээхэн хэмжээний бэлэн мөнгө олж байгаа Рио компани даваа гарагт өөрийн эзэмшдэггүй Turquoise Hill Resources компанийн 49 хувийг худалдаж авахын тулд хувьцааны нэгж үнийг 34 канад доллар буюу 26.60 ам үнэлэн худалдан авах санал тавьсан байна. Энэ нь баасан гарагийн хаалтын үнэ юм.
Англи-Австралийн группын зэсийн хэлтсийн дарга Болд Баатар хэлэхдээ, энэ санал нь Оюутолгойн "хялбар бөгөөд үр ашигтай өмчлөлийн" бүтцийг бий болгоно гэв.
Рио хэдийгээр төслийг хариуцаж байгаа ч Оюутолгойд шууд оролцдоггүй. Харин Торонтогийн хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй Туркойз Хилл компанийн 51 хувийг эзэмшдэг бөгөөд Туркойз Хилл нь Оюутолгойн 66 хувийг эзэмшдэг. Үлдсэн хэсэг нь Улаанбаатар хотын мэдэлд байдаг.
Рио Монголын Засгийн газрын зээл болон хүүгийн 2.4 тэрбум ам.долларыг бүтээн байгуулалтын зардалд ноогдох санхүүжилтийг хүчингүй болгохоор тохиролцсоны дараа Оюутолгойн ордын гүний уурхайн олборлолтыг эхлүүлэх гэрээ байгуулснаас зургаан долоо хоногийн дараа энэ саналыг гаргажээ.
Рио нь Туркойз Хилл дэх жижиг хувьцаа эзэмшигчид болох SailingStone Capital Partners, АНУ-ын хедж сан Пентватер Капитал Менежмент зэрэг компаниудыг өөртөө татах шаардлагатай болно. Канадын компаний эрхийг авах журмын дагуу бие даасан хувьцаа эзэмшигчдийн дийлэнх нь уг саналыг дэмжсэн санал өгсөн байх шаардлагатай ажээ.
Пентватер нь Turquoise Hill компанийн 10 хувийг эзэмшдэг бөгөөд дэлхийн уурхайн томоохон төслийг хойшлуулж, төсвийг 5.3 тэрбум доллараас 6.45 тэрбум долларт хүргэн хэтрүүлсэн бодит шалтгааныг нуун дарагдуулсан гэж буруутгаж Риогийн эсрэг шүүх хурал эхлүүлсэн.
Баатар, Рио энэ саналын талаар Пентватерт яриагүй гэж хэлсэн бөгөөд энэ санал нь шүүхэд "ямар ч хамаагүй" гээд "Энэ бол зохих журмын дагуу явагдах тусдаа зохицуулалтын үйл явц юм" гэж мэдэгджээ.
Тэрээр Рио нь боломжит санал тавьж жижиг хувьцаа эзэмшигчдийн давуу талыг ашиглахыг оролдоогүй гэж хэлээд, тус компани нэгдүгээр сарын сүүлчээр далд уурхайн олборлолт явуулж эхэлснээс хойш Туркойз Хилл компанийн хувьцааны үнэ 30 хувиар өссөнийг онцоллоо.
"Бид зөв зүйл хийж байна гэж би бодож байна" гэж тэр хэлэв. “Тус хугацаанд хувьцааны үнэ 30 хувиар өссөн бөгөөд бид дээрээс нь 30 хувийг санал болгож байна.”
Пентватер компанитай холбогдож тайлбар авах боломж гарсангүй. Pentwater-ийн Туркойз Хилл дэх өөрийн эзэмшилд төлсөн нэгж хувьцааны дундаж үнэ нь 30 канад доллараас давсан гэж хэлэлцээрийг мэддэг хүмүүс хэлж байна.
Туркойз Хилл мэдэгдэлдээ Риогийн саналыг хянаж, авч үзэх бие даасан захирлуудаас бүрдсэн тусгай хороо байгуулна гэж мэдэгджээ.
JPMorgan-ын шинжээч Доминик О’Кэйн хэлэхдээ, Туркойз Хилл-д тулгарч буй санхүүжилтийн дарамтыг харгалзан Риогийн хөрөнгө оруулагчид энэ хэлэлцээрийг "өгөөмөр" гэж үзэх магадлалтай байна. Үүнд төсвийн тасалдал, хэтрүүлэлтийг нөхөхийн тулд наймдугаар сарын эцэс гэхэд дуусгах шаардлагатай 1.5 тэрбум ам.долларын эрхийн асуудал багтаж байна.
Канадын брокер Канаккорд Туркойз Хилл-ийн жижиг хувьцаа эзэмшигчдийн гуравны хоёр нь урт хугацааны хөрөнгө оруулагчид гэж үзэж байгаа бөгөөд Оюутолгойн өмнө нь хэзээ ч ийм ирээдүйтэй харагдаж байгаагүй ба "оппортунист хямд" саналыг хүлээж авах магадлал багатай гэж хэлэв.
Канаккорд компанийн шинжээч Далтон Баретто зарим хөрөнгө оруулагчид дор хаяж 48 канад долларын саналд л хувьцаагаа зарах магадлалтай ба "Рио саналаа улам нэмэгдүүлнэ гэдэгт бид итгэлтэй байгаа ба энэхүү худалдан авах оролдлого бүтэлгүйтэх магадлал өндөр байна" гэж хэлжээ.
Далд уурхайн төсөл хэрэгжиж дуусмагц Оюутолгой дэлхийн хамгийн том зэсийн уурхайн нэг болох бөгөөд эхний жилүүдэд олборлолт нь жилд 500,000 орчим тонн болж, эрчим хүчний шилжилтийн улмаас металлын эрэлт нэмэгдэх аж.
Рио өнгөрсөн сард жилийн үр дүнгээрээ 1.5 тэрбум гаруй долларын цэвэр мөнгөн орлого зарласан бөгөөд Turquoise Hill-ийг амархан залгиж чадна.
RBC Capital Markets, Rothschild & Co, Credit Suisse нар Рио Тинтогийн зөвлөхөөр ажиллаж байна.
Эх сурвалж: FT
