/2021.10.28/: Хүн төрөлхтний хувь заяанд төсөөлшгүй их нөлөө үзүүлж байгаа цөөн тооны гэр бүлүүд байгаа ч эдгээр 12 хүн хамгийн их үр нөлөө үзүүлсэн гэнэ.
Уур амьсгалын хямралд өөрийгөө буруутай гэж үзэх ёстой гэсэн худал яриагаараа америкчуудыг дэндүү удаан хугацаанд хооллосон ч бодит байдал бол хэдхэн хүчирхэг хүмүүс л хувийн хариуцлагыг үүрч чадаж байгаа.
Тус улсын агаарыг хамгийн ихээр бохирдуулагчид манай гарагийг устгаж үгүй болоход нөлөө үзүүлж буй чулуужсан түлшний үйлдвэрийг дэмжин хэдэн арван жилийн турш хариуцлага, хяналт шалгалтаас зайлсхийж байсан юм. Уур амьсгалын гол буруутан болох эдгээр хүмүүсийн үйлдлүүд нь олон сая хүмүүст нөлөөлж, дэлхийн хорт утаан ялгаруулалтыг багасгахад хувь нэмэр оруулаагүй юм.
Ажилчин анги болон дундаж давхаргынхан уур амьсгалын хямралд өөрсдийгөө буруутгахаа болих ёстой. Үүний оронд шударга ёсыг эрэлхийлж, ашиг хонжоо хайгчдад хариуцлага тооцохын тулд нэгдэх цаг болсон. Гагцхүү тэдний хүч чадал, буруутайг дурдаж байж бид бүгдэд хамаарах ертөнцийг хамтдаа эргүүлэн авах боломжтой.
Майк Вирт
Chevron компанийн ТУЗ-ийн дарга, гүйцэтгэх захирал
Майк Вирт бол дэлхийн томоохон хувийн компаниуд дундаас нүүрстөрөгчийг хамгийн ихээр ялгаруулдаг алдартай корпораци болох Chevron-ийн удирддаг юм.
Виртийн удирдлаган дор Chevron компаний байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөллийг багасгахын тулд “ногоон угаалт” гэх хэд хэдэн тактик хэрэгжүүлсэн. Байгаль орчны бүлгүүдийн нэгдэл энэ оны эхээр Холбооны Худалдааны Комисст Chevron компанийн эсрэг гомдол гаргасан ба уг гомдолд тус компани нь борлуулж буй бүтээгдэхүүний нийт үйлдвэрлэлтээс гарч буй ялгаруулалтыг бус харин зөвхөн газрын тос боловсруулах, тээвэрлэхтэй холбоотой нүүрсхүчлийн хийн ялгаруулалтанд л хариуцлага хүлээсэнээр олон нийтийг төөрөгдөлд оруулсан гэжээ.
Вирт мөн Америкийн газрын тосны хүрээлэнгийн удирдах зөвлөлд багтдаг ба газрын тосны салбарын худалдааны групп нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн үгүйсгэн, нүүрстөрөгчийн ялгаруулалтыг хязгаарлах хууль тогтоомжийг батлуулах ажлыг хойшлуулахад хүчин чармайлт гаргасан байдаг.
Түүний хэлсэн үг: "Мод тарьцгаа."
Даррен Вүүдс
Exxon компанийн ТУЗ-ийн дарга, гүйцэтгэх захирал
ExxonMobil нь 40 гаруй жилийн өмнө уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаар мэдсэн анхны газрын тосны компаниудын нэг гэдгээрээ олон нийтэд танигдсан. Гэсэн хэдий ч Exxon уур амьсгалын өөрчлөлтийг үгүйсгэх тэмцэлд олон сая доллар зарцуулж, дэлхийн хөрөнгө оруулагчдын эзэмшдэг компаниудын нүүрстөрөгчийн ялгаруулалтын хэмжээгээрээ дөрөвт жагсдаг байна.
1992 оноос хойш тус компанид ажиллаж байгаа Вүүдс жилд 20 сая гаруй долларын орлого олдог. Тэрээр дэлхийн бохирдлыг эрс бууруулах зорилгоор 2015 оны Парисын хэлэлцээрийг дэмжиж байгаагаа илэрхийлсэн ч тус компанитай холбоотой задарсан баримтуудад 2025 он хүртэл тус компани хорт утаагаа 17 хувиар нэмэгдүүлэх төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгааг харуулжээ.
Энэ оны эхээр Exxon-ийн лоббичид Конгресс дахь уур амьсгалын тухай хууль тогтоомжид саад учруулахыг оролдслон видео бичлэг нь мөн илчлэгдсэн байна. Дараа нь Вудс лоббичдоос өөрийгөө болон компанийг холдуулахыг оролдсон боловч тэд Exxon-ийн байр суурийг "ямар ч байдлаар төлөөлөхгүй" гэж мэдэгджээ.
Түүний хэлсэн үг: Вүүдс нүүрстөрөгчийг бууруулах стандартыг "гоо сайхны бий болгодог тэмцээн" гэж нэрлэсэн байдаг.
Жэйми Даймон
Chase банкны гүйцэтгэх захирал
Тэрбумтан Жэйми Даймон бол 2015 онд Парисын гэрээ батлагдсанаас хойш 317 тэрбум долларыг чулуужсан түлшний санхүүжилт олгосон JP Morgan Chase компанийн шилдэг эсэргүүн юм. Мөн 2016-2019 оны хооронд давирхайн элсний төслүүдэд 2 тэрбум доллар зарцуулжээ.
Энэ оны эхээр Chase-ийн гүйцэтгэх захирал Грег Детерманнаас уур амьсгалын хямрал улам дордож байгаа энэ үед тус компани газрын тос, байгалийн хийн компаниудад зээл олгох эсэх талаар асуухад Детерманн: "Ноён Даймон энэ салбарт ихээхэн анхаарал хандуулж байна. Энэ бол бидний хувьд маш том бизнес бөгөөд энэ нь олон арван жилийн турш үргэлжлэх болно" гэж хариулжээ.
Түүний хэлсэн үг: "Чулуужсан түлшнээс холдох тийм ч хялбар шийдвэр биш юм."
Ларри Финк
BlackRock компанийн гүйцэтгэх захирал
BlackRock-ийн гүйцэтгэх захирлын хувьд Финк нь дэлхийн хамгийн том чулуужсан түлшний хөрөнгө оруулалт хийдэг бөгөөд тус салбараас 87 тэрбум долларын орлого олдог байна.
Финк уур амьсгалын талаар асар том амлалт өгч, "цэвэр" ертөнцийг бий болгох тухай нийтлэл бичсэн ч түүний компани нь дэлхийн бусад компаниудаас илүү их хэмжээний хорт утаа ялгаруулалтыг нэмэгдүүлж буй гол шалтгаан болох ой модыг устган ашиг олдог байна.
Финк мөн BlackRock-ыг уур амьсгалын өөрчлөлтийг хамгаалах үйл ажиллагаа явуулах хувьцаа эзэмшигчдийн шийдвэрийн эсрэг санал өгч, холбооны засгийн газраас цаг уурын төслүүдэд зарцуулах мөнгө олохыг эрмэлзэж байгаа гэнэ.
Түүний хэлсэн үг: "Дэлхий даяар уур амьсгалыг дулааралын эсрэг ямар нэгэн арга хэмжээ авахгүй бол улс орон бүрээс асар их зардал гарах ба ойр ойрхон гарч буй байгалийн гамшигаас үүдэлтэй хохиролыг үүрэх болно."
Чарльз Кох
Koch Industries-ийн ТУЗ-ын дарга ба гүйцэтгэх захирал
Чарльз Кох нас барсан ах Дэвидийн хамтаар цаг уурын эсрэг буруутай үйлдлүүдийн ихээр гаргасан жагсаалттай. Олон тэрбумын эзэн болох түүнийг Greenpeace-ээс "уур амьсгалыг өөрчлөлтийн хамгийн гол буруутан" хэмээн тодотгосон ба нефть боловсруулах, нефть химийн болон дамжуулах хоолойн компани болох Koch Industries-ийг удаан хугацаанд удирдаж байгаа.
Кохын ах дүүс, тэр дундаа Чарльз уур амьсгалын өөрчлөлтийг улс төржүүлэхээр нилээн эрт хөдөлсөн.
Чарльз уур амьсгалыг үгүйсгэх асуудлыг зохицуулж, түгээдэг либертари судалгааны байгууллага болох Като институтийг байгуулж, санхүүжүүлсэн нь уур амьсгалын хямралын талаарх үзэл суртлын хуваагдлыг өдөөсөн анхны байгууллага болсон юм. Koch Industries зөвхөн 1997-2018 оны хооронд уур амьсгалын эсрэг бүлгүүдийг санхүүжүүлэхэд бараг 150 сая доллар зарцуулсан байна.
Ах нь нас барснаас хойш Чарльз уламжлалт аргаасаа татгалзаыг оролдсон. Гэхдээ OpenSecrets-ийн мэдээлснээр, Koch Industries энэ жил газрын тос, байгалийн хийн салбарт жил бүр хийдэг лоббиндоо хамгийн их мөнгө зарцуулсан (5.6 сая доллар) байна.
Түүний хэлсэн үг: "Бурхан минь, бид мултарчихлаа. Ямар замбараагүй юм бэ!”
Митч МакКоннелл
Сенатын цөөнхийн удирдагч
Митч МакКоннелл зөвхөн 2020 онд хүний хүчин зүйлээс үүдэлтэй уур амьсгалын өөрчлөлтөд итгэдэг гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн. Ерөнхийлөгч Обамагийн үед тэрээр уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг тэмцэлийг "нүүрсний эсрэг дайн" гэж нэрлэж байсан ба МакКоннелл америкчуудын дийлэнх нь дэмжсэн уур амьсгалын өөрчлөлт шинэчлэлтийг зогсоохын тулд саад болж бйажээ.
Трампын үед МакКоннелл дээд шүүхэд шинжлэх ухааны эсрэг, корпорацийн талыг баримтлагч гурван шүүгчийг, тэр дундаа томоохон газрын тосны компаний гэр бүлийн гишүүн болох Эми Кони-Барретт-ыг (түүний аав Shell-д олон жил ажилласан) оруулахын тулд шүүх бүрэлдэхүүнийг сольсон байдаг. Харин одоо МакКоннелл Бүгд найрамдахчуудын 100 хувь нь Байдены цаг уурын өөрчлөлтийн талаарх бүх асуудал, төлөвлөгөөний эсрэг санал өгнө гэж баталж байгаа аж.
МакКоннелл улс төрийн карьерынхаа туршид чулуужсан түлшний салбараас ихээхэн хэмжээний буюу 3 орчим сая долларын санхүүжилэлт авдаг байна.
Түүний хэлсэн үг: "Би эрдэмтэн биш."
Жо Манчин
АНУ-ын сенатор
Өнөөдөр Жо Манчин чухал хууль тогтоомжийн батлуулсан гэдгээрээ хамгийн алдартай боловч 1980-аад онд үүсгэн байгуулсан нүүрсний хоёр компаниар дамжуулан чулуужсан түлшний салбараас ихээхэн орлого олж, баяжсан түүхтэй.
Баруун Виржиниа муж дахь нүүрс олборлогчид хүртэл шинэ “Ногоон” хэлэлцээрийг дэмжиж байхад Манчин албан тушаалаа ашиглан уур амьсгалын тухай хууль тогтоомжийг чулуужсан түлшний аж үйлдвэрийн нэрийн өмнөөс барьцаалж, Байдены уур амьсгалыг сайжруулах төлөвлөгөөний эсрэг санал өгөхөөр заналхийлж байна. Энэ оны эхээр Exxon-ийн лоббичид Манчиныг "тэдний залуу" гэж тусгайлан тодорхойлсон бөгөөд долоо хоногт хэд хэдэн удаа түүнтэй уулздаг гэж мэдэгджээ.
OpenSecrets-ийн мэдээлснээр Манчин чулуужсан түлшний үйлдвэрээс бусад Ардчилсан намын гишүүдээс илүү их мөнгө авдаг гэнэ.
Түүний хэлсэн үг: "Хэрэв та толгойгоо элсэнд нааж, Америкт чулуужсан түлшийг устгах ёстой гэж хэлээд ... дэлхийн уур амьсгалыг цэвэрлэнэ гэж бодож байгаа бол үгүй. Харин ч дор зүйл болно."
Марк Зукерберг
Facebook-ийн үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал
Цукерберг 120 тэрбум долларын хөрөнгөтэй бөгөөд чулуужсан түлшний үйлдвэрлэлийн нэрийн өмнөөс уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг тэмцлийн үр дүнд ашиг олох хүсэлтэй байгаагаа харуулж байна. 2021 оны 4-р сард Зукерберг Конгресст уур амьсгалын талаарх ташаа мэдээлэл нь "том асуудал" гэж хэлсэн ч Facebook уур амьсгалыг өөрчлөлт болон чулуужсан түлшний үйлдвэрлэлийг эсэргүүцэх талаар тун бага зүйл хийсэн.
Өнгөрсөн жил Facebook дээр чулуужсан түлшний сурталчилгааг 431 сая удаа үзсэн байна. 2020 оны эхний хагаст л гэхэд Фэйсбүүк дэх уур амьсгалын өөрчлөлтийг хуурамч гэж нэрлэсэн зарыг зөвхөн АНУ-д 8 саяас доошгүй удаа үзсэн байна.
2019 онд дэлхийн нарны тойрог замд уур амьсгалын өөрчлөлтийг холбон тайлбарласан нийтлэл цахим ертөнцөөр тарж, компанийн оролцоогүйгээр сая сая үзэлт цуглуулсан. Мөн энэ жил нэгэн тайланд 2021 оны эхний хоёр сард л гэхэд Фэйсбүүк уур амьсгалын эсрэг мэдээллийг 25 сая гаруй хүнд тараасан бөгөөд 2-р сард Техас мужид хөлдсөнд салхины үүсгүүрүүд буруутай гэсэн нийтлэлүүд тараажээ.
Үүний зэрэгцээ, Facebook цаг уурын жинхэнэ судлаачдын бодит үнэлгээтэй судалгааг хуваалцахыг нь хориглохыг оролдож байна.
Түүний хэлсэн үг: “Хурдан хөдөлж, юмаа эвд. Хэрэв та эд зүйлсийг эвдэхгүй бол хангалттай хурдан хөдөлж чадахгүй байна."
Руперт Мердок
News Corp-ийг үүсгэн байгуулагч
Олон улсын хэвлэл мэдээллийн конгломерат News Corp-ын эцэг, Fox News, Wall Street Journal болон бусад олон мэдээллийн хэрэгслийн гүйцэтгэх захирал Австралийн Америкийн магнат Руперт Мердок олон арван жилийн турш өөрийн компаниудаар дамжуулан буруу мэдээлэл түгээх, уур амьсгалыг өөрчлөлтийг үгүйсгэх зэрэгт хяналт тавьж, түүнээсээ 23 тэрбум долларын ашиг олжээ.
Мердок компани нь уур амьсгалыг өөрчлөлтийг үгүйсгэхийг дэмжихгүй гэж мэдэгдсэн ч түүний мэдээллийн хэрэгслүүдэд уур амьсгалын шинжлэх ухаанд эргэлзээ төрүүлсэн нийтлэлийн удаа дараа нийтэлж байжээ. Үүний зэрэгцээ, 2019 оны байдлаар Fox News-ийн цаг уурын мэдээний 80 гаруй хувь нь хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах олон нийтийн байгууллагаас хийсэн дүн шинжилгээг үгүйсгэж байжээ.
Түүний хэлсэн үг: "Энэ гариг оршин байгаа цагт уур амьсгалын өөрчлөлт үргэлжилсээр ыбайх болно."
Дэвид МакЛеннан
Cargill компанийн гүйцэтгэх захирал
Халуун орны ой бол дэлхийн цаг уурын хамгийн чухал зохицуулагч юм. Гэхдээ МакЛеннаний удирддаг дэлхийн хүнсний корпорац болох Каргилл нь шар буурцаг, үхрийн махны үйлдвэрлэл нь ялангуяа Амазон дахь ширэнгэн ойг устган үгүй болоход чиглэсэн ашгийн загвартай.
МакЛеннан 2013 оноос хойш компанийн стратегийг хариуцаж байгаа билээ. Тэрээр 2019 онд конгрессмен асан Хенри Ваксман Каргиллыг ой модыг хамгийн ихээр устгасан “түүхэн амжилт”-ынх нь талаар дурдаж, "дэлхийн хамгийн муу компани" гэж нэрлэсэн.
Олон нийтийн шахалтын ачаар Каргилл саяхан хууль бусаар цэвэрлэсэн ширэнгэн ойгоос хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн худалдан авахыг хориглосон боловч МакЛеннаны удирдлаган дор тус компани өөрийн амлалтаа үл тоомсорлож байгааг нотлох баримт олдсон байна.
Түүний хэлсэн үг: Каргилл яагаад ойн хомсдолыг ханган нийлүүлэлтийн сүлжээнээсээ арилгадаггүйг асуухад: "Бразил дахь нийлүүлэлтийн сүлжээ маш төвөгтэй."
Ричард Эдельман
Edelman PR компанийн гүйцэтгэх захирал
Эдельман олон жилийн турш чулуужсан түлшний компаниудтай хамтран ажиллаж хэдэн арван сая долларын ашиг олсон дэлхийн харилцаа холбооны Edelman PR компанийг удирддаг. Түүний фирм нь ExxonMobil, TransCanada, Америкийн Газрын тосны хүрээлэн, Shell компаниудтай олон талт PR, зар сурталчилгаа, лоббины кампанит ажил зохион байгуулдаг ба өндөр зэрэглэлийн үйлчлүүлэгчид болон удирдлагуудтай хамтарсанаар пүүсийнхээ үндсэн ажлыг орхиж, уур амьсгалын өөрчлөлтийг үгүйсгэхэд хүргэсэн.
2015 онд Эдельман компани уур амьсгалыг үгүйсгэх даалгаврыг хүлээн авахаа больсон гэж мэдэгдсэн боловч тэр цагаас хойш Shell, ExxonMobil болон бусад компаниудад хийсэн ажил нь техникийн хувьд уур амьсгалын эсрэг заалттай тэнцэхгүй байгаа ажээ.
Татварын мэдүүлгээс үзэхэд 2015 оны мэдэгдлээс хойш тус компани зөвхөн Америкийн түлш, нефтийн, химийн үйлдвэрлэгчидтэй хамтран ажилласных нь төлөө 12 сая долларын орлого олоод байгаа бөгөөд хамгийн сүүлд түлшний хоолойн эсэргүүцэгчдийн эрүүгийн шийтгэлийг нэмэгдүүлэхэд анхаарч байгаа ажээ.
Түүний хэлсэн үг: "Манай компани эрхэм зорилго, үнэт зүйл, үйлдлээрээ итгэлцлийн байшинг бий болгохын тулд хийж байгаа ажилаараа би бахархаж байна."
Тед Бутроус
“Гибсон Данн” хуулийн фирмийн түнш
Chevron тэргүүлэгч өмгөөлөгчийн хувьд уур амьсгалын өөрчлөлтийн хариуцлагыг хүлээх хорь гаруй хэрэгт бүх газрын тосны компаниудын гол төлөөлөгч болж байсны хувьд Бутроус олон арван жилийн турш чулуужсан түлшний салбарын уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай худал хуурмагт хариулах хөтөлбөрийг боловсруулсан байдаг. Шүүхэд тавьсан түүний аргумент нь уур амьсгалын хямралд хүн бүр адилхан буруутай гэсэн санаан дээр тулгуурладаг бөгөөд чулуужсан түлшний үйлдвэрлэлд онцгой хариуцлага тооцох нь "эсрэг бүтээмжтэй" гэсэн санаа дэвшүүлдэг байжээ.
Уур амьсгалын өөрчлөлтийн хариуцлагын асуудлаар хуулийн оюутнууд Гибсон Данныг өөрсдийн уур амьсгалын онооны жагсаалтын хамгийн муу хүмүүсийн тоонд оруулжээ.
Түүний хэлсэн үг: "Chevron бол нийгмийн хариуцлагын өндөр соёлтой гайхалтай компани, гайхалтай үйлчлүүлэгч юм."
Эх сурвалж: theguardian
