Нийслэлийн Зам, тээврийн асуудал хариуцсан төслүүдийн удирдагч Б.Одсүрэнтэй түгжрэлийг хэрхэн шийдвэрлэх болон түүнтэй холбоотой зарим асуудлаар ярилцлаа.

ДИЗЕЛЬ АВТОБУС ӨДӨРТ 300-350 МЯНГАН ТӨГРӨГИЙН ТҮЛШ ХЭРЭГЛЭДЭГ. ХАРИН
ЦАХИЛГААН АВТОБУС 50 МЯНГАН ТӨГРӨГИЙН ЗАРДАЛТАЙ

-Манай хотын нийтийн тээвэр яагаад ийм муу юм бэ?
-Нийтийн тээврийн хүрэлцээ муу, автобуснууд нь хуучин, үйлчилгээ муу, жолоочийн соёлгүй байдал гээд асуудал их. Эдгээрийг цогцоор нь шийдэх шаардлага үүссэн. Өнөөдрийн байдлаар 980 автобус нийтийн тээврийн 98 чиглэлд явж байна.

Хотын маань нийтийн тээвэр хэрэглэгчдийнхээ 92 хувийн саналаар “Маш муу” гэсэн үнэлгээ авсан. Энийг нууж хаагаад байх юм алга.

Харин нийгэмд үйлчилдэг хамгийн гол салбар байтлаа яагаад уналтад орчихов гэдэг учир шалтгаануудыг нь ярья. Юун түрүүнд их хэмжээний хөрөнгө оруулалт шаарддаг, автобуснуудыг дотооддоо үйлдвэрлэдэггүй учир дандаа импортоор авдаг. Автобус нь өөрөө маш үнэтэй. Хамгийн сүүлд 2009 онд 400 автобусаар парк шинэчлэлт хийжээ. Түүнээс хойш 20-иодхон автобус л авсан байдаг. Тэр 400 автобус нь 12 жилийн насжилттай учир 2022 оноос хугацаа нь дуусаж байна. Ингээд насжилтгүй болсон автобусанд цахилгааны масс үүсэж, шатах эрсдэлтэй.

-Хэд хэд шатсан шүү.
-Тэгсэн. Олон улсад бол 5-6 жил ашиглаад насжилтаар нь хасчихдаг. Манайх бол төсөв хөрөнгөтэй холбоотойгоор 12 жил ашиглаж байна. Одоогийн байдлаар нийтийн тээвэрт 19 аж ахуйн нэгж ажиллаж байгаагаас хоёр нь төрийн өмчит нэгтгэл. Энэ хоёр төрийн өмчийн нэгтгэл нийт автобусны 45 хувийг хангаж ажилладаг.

Ирэх оноос 500 орчим автобус худалдан авна.

Хувийн хэвшлүүд солонгосоос насжилтаар хасагдсан автобусыг импортолж, ашигладаг. Хувийн хэвшлийн хувьд дахин зохион байгуулалтад оруулж, бүтцийн хувьд нэгтгэл маягаар менежментийн шинэчлэлт хийх ажлууд хавар хийгдэнэ.

-Худалдаж авах 500 автобус нь шинэ үү, үнэ төлбөр нь ямар байх вэ?
-Эдгээр нь цоо шинэ автобус байна. Автобусны үнийн хувьд маш олон янз. Давхар, угсраа, том оврын, дизель хөдөлгүүр, цахилгаан хөдөлгүүртэй гээд олон төрлөөсөө шалтгаална. Өнгөрсөн жил хоёр төрлийн цахилгаан автобус үйлчилгээнд нэвтрүүлсэн. Дажгүй шүү. Дизель автобус өдөрт 300-350 мянган төгрөгийн түлш хэрэглэдэг. Харин цахилгаан автобус 50 мянган төгрөгийн зардалтай байна. Ирээдүйд дизель түлшний үнэ нэмэгдэж болзошгүй тул зардал нь өсөх магадлалтай. Харин цахилгааны үнэ төрөөс хамааралтай байдаг учир харьцангуй савлагаа багатай. Энэ нөхцөлд цахилгаан автобус илүү үр өгөөжтэй байна. Цахилгаан автобус мөн баттерейнаасаа хамаарна. Энэ нь автобусныхаа нийт өртгийн 70 хувийг эзэлж байна. Энэ бүх тооцооллыг харж байгаад худалдан авалт хийгдэнэ дээ. Худалдан авалтын хувьд 500 автобусны нэг хэсгийг зээлээр, нөгөө хэсгийг нь төсвөөс санхүүжүүлнэ.

-Хийх шинэчлэлийн ажлуудаа 17 аж ахуйн нэгжийнхээ удирдлагуудтай ярьсан уу. Өнөөдрийг хүртэл нийтийн тээвэрт зарим шаардлагатай шинэчлэлт хийх гэхээр л автобус баазынхан ажил хаялт зарлаж, элдэв тэмцэл өрнүүлсээр зогсоодог шүү дээ?
-Одоогийн байдлаар хүндэрсэн, үл ойлголцсон байдал алга. Ирээдүйд түлшний үнэ нэмэгдэх эрсдэл бий. Тухайн үедээ ярилцаж зөвшилцөх ажил гарах болов уу.

-Автобусны төлбөр хийх гэхээр карт худалдан борлуулдаг цэгүүд нь цөөхөн, хаалттай гээд төвөг ихтэй. Энийг яаж зохицуулах вэ?
-Төлбөр тооцоон дээр асуудал байна. Бид “хар цагаан” юм шиг ганц төрлийн төлбөрийн нөхцлөөс шинэ зохион байгуулалтад шилжинэ. Төлбөр ийм байдлаар зохицуулагдана.

Хэрвээ та нэг удаа, бэлэн мөнгө төлж зорчих гэж байгаа бол автобусанд хайрцаг байрших бөгөөд 1000 төгрөг төлнө. Та долоо хоногийн тасалбар авна гэвэл 900 төгрөг, сарын тасалбар 700, улирлынх бол 600, жилийнх бол 500 төгрөг гэсэн систем рүү шилжинэ.

Хоёрдугаарт, автобусанд ороход зөвхөн картаар явна гэдэг нь иргэдийг маш их чирэгдүүлж байна. Тиймээс банкны карт, бэлэн мөнгө, гар утсаараа уншуулах болон уламжлалт карт уншуулах гэсэн олон төрлөөр, уян хатан байдлаар төлөх төлбөрийн систем рүү шилжинэ. Гэхдээ энэ ажлууд бүгдээрээ цаг хугацаа шаардана. Олон хурал дамжина, иргэдийн сонсгол хийгдэнэ.

ХОТЫГ БАРУУНААС ЗҮҮН ТИЙШ НЭВТ ЯВДАГ ГУРВАН КОРИДОР ГАРГАНА

-Автобусны чиглэл дээр өмнө нь богинын болон уртын гэсэн томоохон өөрчлөлт хийх гээд чадаагүй. Гэвч яалт ч үгүй өөрчлөх ёстой зүйл бол чиглэл. Энэ дээр юу хийх вэ?
-Чиглэл дээр алдаатай хэдэн зүйл бий. Хуучин хотын хүн ам 500 мянга байхад хүн гэрээсээ гараад суусан автобустайгаа хаа ч очих боломжтой байхаар төлөвлөж байжээ. Харин өнөөдөр хотын хүн ам гурав дахин өсөж, хотжилт 5-6 дахин нэмэгдсэн учир энэ төлөвлөлт ажиллахаа больсон. Тэгэхээр чиглэл дээр богино рэйсийг өндөр зохион байгуулалтаар хийхээс өөр аргагүй. Сүлжээ төлөвлөлтийг оновчтой хийснээр хоосон явалт багатай, иргэдийг хурдан хугацаанд зөөвөрлөх боломжийг бий болгоно. Үүнийг өндөр нарийвчлалтай тооцоолол бүхий судалгаан дээр үндэслэж хийнэ. Энэ тооцооллыг МУИС, ТИС-ийн багш нар хийж байгаа. Энэ ажил нь маш их дата цуглуулж хийдэг тул нэлээд хугацаа шаардана. Зургаан сар хийнэ гэж төлөвлөөд эхлүүлсэн, оны өмнө дуусна. Дууссаных нь дараа олон нийтэд чиглэлээ хэрхэн зөв оновчтой хийх вэ гэдгээ танилцуулна.

-Нэг автобусны буудал дээр вагон шиг урт эгнээ болтлоо автобуснууд зогсож байна. Чиглэлийн давхцлыг арилгахын тулд юу хийх вэ?
-Зарим буудал дээр 28 чиглэл давхцаж байна. Хотыг баруунаас зүүн тийш нэвт явдаг гурван коридор гаргана.

Нэгдүгээрт, Нарны зам. Энэ замыг коридор шинэчлэлтийн хүрээнд хоёр тийш нь 9 км сунгана. Хоёрдугаарт, Энхтайвны өргөн чөлөө. Гуравдугаарт, Ард аюушийн гудамж буюу гуравдугаар хорооллын эцсийг хойд замтай холбоод Толгойт-III хорооллын эцэс-Гандан гэсэн ийм гурван чиглэлд нэвт саадгүй явдаг болгоно. Энэ замууд дандаа 4-6 эгнээтэй, автобусандаа давуу эрх олгосон байна.

Ингэснээр нийтийн тээвэр хурдтай зорчих боломж нээгдэнэ. Энэ шинэчлэлд 2-3 жил шаардлагатай.

Дараа жил Нүхтийн замыг ТЭЦ IV замтай холбоно, ТЭЦ IV зам Энхтайвны өргөн чөлөө, I хорооллын эцэстэй холбоно. Ийм босоо зам хийгдэнэ. Тэгэхээр энэ нь Энхтайваны өргөн чөлөө болон Яармагийн замын ачааллыг бууруулна. Дунд нь 650м, 250м-ийн урттай хоёр гүүр хийнэ. Энэ ажил дараа жил хийгдэнэ.

-Яармагийн иргэд зам дээрээ амьдарч байна. Ойрын хугацаанд ямар шийдэл байгаа вэ?
-Зорчих хөдөлгөөн бол хүний нэн чухал хэрэгцээ. Энэ зорчилтыг хотууд олон төрлөөр шийддэг. Явган, дугуйтай, нийтийн тээврээр, хувийн автомашинаар гэх мэт. Өөрөөр хэлбэл хүнд сонголт өгч байна. Жишээ нь, Яармагаас төв рүү орж ирж байгаа зорчилтыг харахаар сонголт нь зөвхөн хувийн автомашин болчихоод байна. Яагаад гэвэл нийтийн тээвэр нь адилхан түгжирдэг.

-Бас олдоц муутай.
-Олдоц муутай байгаа шалтгаан нь чиглэлийн давхцал, түгжрэлээс үүдэлтэй хүлээлт. Тиймээс хувийн автомашины хэрэглээнээс нэгдүгээр эгнээг чөлөөлнө.

-Автобусны тоог нэмнэ гэсэн үг үү?
-Тооцоолол хийж байна. Ямар ч байсан машинаараа орж ирснээс автобусаар орж ирсэн нь хамаагүй хурдан байлгах боломжийг бий болгоно.

АСУУДЛЫГ ЦОГЦООР НЬ ШИЙДЭХЭЭР ХОТ ХӨДӨӨГИЙН ТЭНЦВЭРИЙГ ХАНГАХ, УБ ХОТЫН ТӨВЛӨРЛИЙГ БУУРУУЛАХ ҮНДЭСНИЙ ХОРОО БАЙГУУЛАГДСАН

-Өглөө, оройны ажил сургууль цуглаж тарах оргил цагууд дээр яагаад зохицуулалт хийчихэж болдоггүй юм бэ?
-Автобус адилхан түгжирч байгаа, нэг чиглэлд арав орчим автобус явдаг. Автобус хүлээх хугацаа түгжрэлийнхээ цагтай уялдаж байгаа гэсэн үг. Одоо нэгдүгээр эгнээнүүдийг чөлөөлнө өө.

Одоо яагаад ажиллахгүй, өөр машинууд эзэлчихээд байна гэхээр зохицуулалт хийдэг хүн нь замын цагдаа бөгөөд Замын цагдаагийн бие бүрэлдэхүүн ердөө 160 хүн. Энэ тоог 320 болгоход замын нөхцөл байдал шал өөр болдог.

Ингэхээр эргээд хүмүүсийн тоо, цалин, төсөвтэй холбоотой. Нөгөө талаас бүх юмыг хүн дээр тохож болохгүй. Камернууд байх ёстой. Зөрчлөө бүртгэж, торгуулийг шийддэг байх ёстой. Өнөөдөр энэ том хотод шаардлага хангах хэмжээний камерын систем байхгүй.

-Ямар гайхалтай юм бэ. Өдий болтол шийдэж чадаагүй байдаг?
-Таны гайхаж байгааг би ч бас жилийн өмнө ажлаа хүлээж аваад гайхаж л байлаа. Яагаад гээд асуух гэхээр асуух хүн олддоггүй юм шдээ. Гэхдээ түгжрэл гэдэг нийтийн тээвэр эсвэл дан ганц автомашинтай холбоотой асуудал биш шүү. Энэ бол системийн асуудал. Хот хөдөөгийн тэнцвэрийг хангах, УБ хотын төвлөрлийг бууруулах Үндэсний хороо байгуулагдсан. Байгуулагдсанаас хойшх гурван сарын хугацаанд гурван чиглэлээр том судалгаанууд хийгдсэн. Түгжрэлийн судалгаа дууссан. Төвлөрөл дээр маш хүндрэлтэй асуудал гарч байгаа.

Улсын хэмжээнд УБ хот жил бүр 70 мянган хүнээр нэмэгдэж байна. Үүний 40 мянга нь шинээр төрж байгаа хүүхдүүд, 30 мянга нь УБ-т шилжин орж ирж бүртгэл хийгдэж байгаа иргэд. Бүртгүүлэхгүй түр орж ирж байгаа хүмүүс бас бий. Өвөл 12-3 сарын хугацаанд орон нутгийн иргэд хотод ирж өвөлждөг болсон.

Ажлын байр, тав тухтай байдал гээд бусад олон асуудлаас болж. Шилжилт хөдөлгөөн ийм нөхцөл байдлаар явбал 2030 он гэхэд Монгол Улсад дөрөвхөн хот үлдэх гээд байна. Мөн 2030 он гэхэд УБ хотын хүн ам 2,2 сая болно. Гэхдээ энэ тренд дэлхий дахинд болж байгаа. Энэ асуудал манай улсад адил явагдаж байна л гэсэн үг. Хөдөө орон нутагт тав тухтай орон сууц, ажлын байр, чанартай боловсрол бий болгох зайлшгүй шаардлага үүссэн. Энэ дээр Засгийн газар ажиллаж, судалгаанууд хийгдэж байгаа. Үндэсний хороо ажиллаж байна.

-Энэ өвөл автобусаа хүлээсэн чигтээ л байх юм байна тийм үү?
-Шийдэл гаргаж бол болно. Бодит үнэнийг л ярья. Бид ямар шийдэл рүү ойртож байгаа вэ гэхээр “Тэгш сондгой руу шилжье” гэдэг хүн бүхний хүсээгүй шийдэл рүү нэг нэг алхмаар л ойртож байна. Богино хугацааны маш олон шийдэл байгаа. Гэхдээ хүмүүсийн хүсээд байгаа шиг, өргөс авч байгаа юм шиг түгжрэлийн асуудал шийдэгдэх боломжгүй ээ.

-Тэгш сондгой руу шилжих гэж байгаа юм уу?
-Шилжихгүй. Иргэд өөрсдөө хүсвэл, дийлэнх нь тэгж хүсвэл гэж байгаа юм. Гурван жилийн дараа зогсолтод орох үед ингэж шийдэхээс өөр аргагүйд л хүрнэ. Тийм болохоор системээр нь, асуудлаа цогцоор нь, судалгаа тооцоотой хийе л гэж байгаа юм. Нэг нүхэн гарц хийгээд л түгжрэл шийдэгдчихгүй шүү дээ.

Замын нөхцөл байдлын хувьд түгжрэлгүй машин явах тоо нь 350 мянга юм. Өнөөдрийн байдлаар 150 мянгаар давчихсан явж байна.

Жайкагаас 2019 онд 68 цэг дээр автомашины хурдыг хэмжих судалгаа хийсэн байдаг. Ингэхэд дундаж хурд 19 км/цаг байсан бол өнөөдрийн байдлаар 10 руу орчихлоо. Жилийн дараа 9 болно. Удахгүй зогсоно. Оргил цагийн хурд 7 руу орчихсон шүү дээ.

АВТОМАШИНЫХАА ТООГ БУУРУУЛАХГҮЙГЭЭР ЗАХУУДЫГ
НҮҮЛГЭЭД, ЗАМ БАРИАД НЭМЭРГҮЙ

-Буруу жолооны хүрдтэй автомашины тоог бууруулах, насжилт өндөртэй машины импортыг хориглох зэрэг зайлшгүй хийх ёстой ажлууд бий. Гэвч улстөрийн шийдвэрээс болж дандаа хойшлогддог, цуцлагддаг. Олон хүний дургүйцлийг төрүүлнэ. Гэвч ирээдүйгээ бодвол хийхээс аргагүй шийдвэрүүд. Эдгээрээс хийх үү?
-Өнөөдрийн байдлаар Улаанбаатар хотод 652 мянган тээврийн хэрэгсэл бүртгэлтэй байгаагаас 450 мянга орчим нь суудлын автомашин.

Он гарахад бүртгэлтэй автомашины тоо 700 мянга хүрэх төлөвтэй. Гурван жилийн дараа энэ тоо 900 мянгаас 1 саяд хүрнэ. Гэтэл замын сүлжээ 1970 оны хэмжээндээ л байгаа.

Захуудаа гаргах, зам барих, нийтийн тээврээ сайжруулах гээд өнөөдрийг хүртэл түгжрэлийг бууруулах шийдлүүдийг ярьж ирлээ. Гэтэл бид тооцоолол хийгээд үзэхэд автомашиныхаа тоог бууруулахгүй л бол дээрх бүх арга хэмжээг авч асар их зардал гаргасан ч ямар ч үр дүн гарахгүй ээ. Тэгэхээр машины эрэлт нийлүүлэлт дээр бусад улс орны жишгээр зохицуулалт хийх ёстой. Зохицуулалт хийх маш олон төрлийн арга байна.

-Жишээ нь?
-Буруу хүрдтэй автомашин нийт автомашины 65 хувийг эзэлжээ. Арван жилийн өмнө энэ тоо эсрэгээрээ байсан. Хэрэв энэ тоо 90 хувьд хүрэх юм бол бид зүүн гарын дүрэм рүү шилжихээс өөр аргагүй болно. Зүүн гарын дүрэмд шилжих юм бол замын хөдөлгөөний хууль, дүрэм, гэрлэн дохио гэх мэт гарах зардал маш их. Тийм болохоор баруун гарынхаа дүрмээ л баримталъя. Жишээ нь, Казакстан улс эхлээд нэг хотоо, дараа нь өөр нэг хотоо гэх мэтээр аажмаар баруун гарын дүрэмдээ шилжиж байна. Энэ нь маш үр дүнтэй байгаа.

-Хуучин автомашины тухайд?
-Иргэд маань “Бид хуучин автомашиныг булшилдаг улс юм уу”, “Бид 200 автомашины ченжийн золиос юм уу” гэж ярьдаг. Бусад улс орнууд ногоон буюу цахилгаан автомашинд шилжих шилжилтийг хийж байна. Хөгжилтэй орнууд нийт автомашиныхаа 50 хувийг 2030 он гэхэд цахилгаан болгоно гэсэн бодлоготой явж байна. Тэгэхээр цаашдаа 10-аас дээш жилийн насжилттай автомашины импортыг хориглох уу, бүсчлэл гаргах уу, шинээр орж ирэх автомашинд дугаар олгохдоо квоттой байх уу гэх мэт олон төрлийн зохицуулалтыг тооцож, судалж байна. Энэ нь ихэнхдээ хүний эрхтэй холбоотой асуудал учир зөвлөлдөх ардчиллын журмаар олон талын санаа бодлыг тусгах, иргэдийн дунд хэлэлцүүлэг, санал асуулга явуулж, зохион байгуулсны эцэст иргэдийн олонхын хүлээн зөвшөөрсөн алхмуудыг хийнэ. Мэдээж бүгдийг нь хийх боломж байхгүй. Нэг талаасаа мэргэжилтнүүдийн, нөгөө талаас иргэдийн санал хүсэлтэн дээр үндэслэнэ. Гэхдээ зохицуулалт хийх нь ойлгомжтой.

-Такси үйлчилгээг дэмжих арга хэмжээ авч болдоггүй юм уу?
-Өнөөдрийн нөхцөл байдалд замын хөдөлгөөний дүрэмтэй холбоотойгоор таксин дээр хүндрэлтэй асуудал үүссэн.

Монгол Улсын хуулийн дагуу такси үйлчилгээнд зөвхөн зүүн жолооны хүрдтэй машин явах ёстой. Тусгай зөвшөөрөл зөвхөн зүүн жолооны хүрдтэй машинд олгодог. Буруу хүрдтэй машиныг явуулахын тулд хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлагатай.

Хоёрдугаарт, машины тоо ихэссэнтэй холбоотойгоор такси ч бас түгжирдэг, иргэдийн дуудсан цагт очиж чадахгүй байна. Тиймээс энэ үйлчилгээнд хөрөнгө зарах нь бизнес эрхлэгчдийн хувьд үр өгөөж багатай, эрсдэлтэй.

ӨДӨРЖИНГӨӨ ЗАМ ДЭЭР ЯВЖ БАЙГАА ХҮН Ч, АЖИЛДАА ИРЖ ОЧДОГ ХҮН Ч АДИЛХАН ТӨЛБӨР ТӨЛНӨ. ЭНЭ ШУДАРГА ТОГТОЛЦОО МӨН ҮҮ?

-200 мянгаас дээш торгуультай машиныг яагаад журамлачихаж болдоггүй юм. Зохицуулалтын асуудал дээр?
-Манай хоттой ижилхэн газар нутагтай, манайхаас илүү машинтай мөртлөө түгжрэлгүй явдаг хотууд байна. Ямар ялгаатай вэ гэхээр замын сүлжээ өндөр. 1 км/кв-д ноогддог 1 км зам нь 16км, зарим газар 32км байна. Манайх хотын төвдөө 3 км. Замын сүлжээний дутмагшил байна гэсэн үг. Хоёрдугаарт, зорчилтыг олон янзын аргаар удирдаж байна. Жишээ нь, татварын аргаар. Ажилдаа автомашинаар очих бол таны жилийн татвар хоёр дахин нэмэгдэнэ. Төлбөртэй замуудыг бас гаргадаг. Бүсчлэлийн татвар гаргадаг. Эдгээрээс гол арга хэмжээ нь хэн их явсан нь замын төлбөр хураамжийг илүү их төлдөг зарчим. Зам бол үндсэн хөрөнгө. Ашиглагчид нь зам дээр явж байгаа машинтай хүмүүс.

Тэгэхээр хэн их ашиглаж байгаа нь илүү төлнө гэсэн үг. Японд 1 км явахад 780 төгрөгийн өртөгтэй. Америк мөн тэр орчим. Пакистан, Афганистан 116 төгрөг бол Монголд 4 төгрөг байдаг. Бид хэр хэмжээний хариуцлага хүлээдэг вэ гэдэг нь эндээс харагдана. Өдөржингөө зам дээр явж байгаа хүн ч, ажилдаа ирж очдог хүн ч адилхан төлбөртэй. Энэ шударга тогтолцоо мөн үү?

Үүнийг өөрчлөхийн тулд 161 уулзвар дээр цахим гэрчилгээ танигч метрүүд тавина. Уулзвараас уулзварт явахад бүртгэл хийгдэнэ. Гэхдээ “Тэрний машин, энэний машин” гэж бүртгэхгүй. Явсан замынх нь хэмжээг л бүртгэх гэж байгаа юм. Жилд 3000 км явдаг машин 20 мянган км явдаг машин хоёрын хооронд замын хураамж ялгаатай байх ёстой л гэж байгаа юм. Цаашлаад цахим гэрчилгээ нь зогсоолын төлбөрийг хөнгөвчилнө. Гар утсанд нь мессэж очдог электрон системд шилжинэ. Аль уулзвар, замууд дээр илүү түгжрэл үүсгэж байгааг мэдэх дата гарч ирнэ. Өнөөдөр энэ талаарх ямар ч дата байхгүй.

-Явган замыг аятайхан сайхан болгочихвол алхах хүмүүс бас цөөнгүй бий дээ?
-Явган зам бас араасаа олон асуудал дагуулна аа. Бид их өмчлөх сэтгэхүйтэй ард түмэн юм. Хотын төвд байгаа газрууд бүгд байгууллагуудад эзэмших эрхээр олгосон газрууд. Гэтэл бүгд хашаа барьчихдаг. Ингээд жижигхэн хот дотор баахан жижигхэн улс байгуулчихсан.

Явган явахад хамгийн том саад болж байгаа зүйл бол хашаа. Тиймээс байгууллагууд нийгмийн хариуцлагатай баймаар байна.

Зарим байгууллагын удирдлагууд нийгмийн хариуцлага, гадаад улс орны жишээг их ярьдаг. Гэхдээ зөрүүлээд өөрийнх нь байгууллагын гадна тал ямар байдаг вэ гээд ярьвал их сонин шүү. Гэхдээ хотын удирдлагаас хийж болох бүх алхмыг хийгээд явж байгааг та бүхэн бас харж байгаа байх.

ОЛИМПИЙН ГҮҮРНИЙ ЯВГАН ЗАМ ИРЭХ ОНД АШИГЛАЛТАД ОРНО

-Олимпийн гүүрний урд байгаа мянга мянган хүмүүст явган алхаж хотын төв рүү орох боломжийг яаж олгох гэж байна?
-Олимпийн гүүр нь Нарны гүүр болон Энхтайваны гүүр шиг биш. Буцаж эргэдэг учир дээгүүр нь хүн явбал машины хөдөлгөөнтэй давхцана. Явган зорчилтонд зориулж гүүрнээс тусдаа замтай байгуулна. Ажлын зураг нь хийгдсэн.

-Сая л хийгдэж байгаа юм уу?
-Гүүр барих гэрээ нь түлхүүр гардуулах нөхцлөөр хийгдсэн. Гүйцэтгэгч байгууллага зураг төслөө өөрсдөө хийлгэж, Нийслэлийн автозамын газраар хянуулаад явдаг. Ажил нь дуусах шатандаа явж байна. Гүүрийг барьсан компани нь явган замын гүүрийг зүүн талд нь хийж, дараа жил дуусгана. Энэ жил ковидтой холбоотойгоор ажлууд нэлээд удааширсан.

-Маш том өөрчлөлт хийхийн тулд судалгаа, тооцоолол маш их хийж, дата ихээр цуглуулж байгаа юм байна. Энэ бүх ажлууд дуусаад нийслэлчүүд бид хэдэн оны хавьцаа зам түгжрэл, нийтийн тээвэр зэрэг нь нааштай болох бол?
-2024 онд. Бидний хувьд томоохон хэмжээний судалгааны ажлыг хийж, Засгийн газарт дөрвөн удаагийн хурлаар танилцуулсан. Байдал нэлээд хүндэрсэн тул Улаанбаатар хотын түгжрэлийг шийдэхийн тулд улсын төсөвт татан төвлөрүүлдэг байсан 420 тэрбум төгрөгийг нийслэлд өөрт нь үлдээх шийдвэр гаргасан. Энэ бол урд өмнө гараагүй түүхэн шийдвэр байлаа.

-Энэ мөнгөөр хийгдэх гол ажлууд нь юу вэ?
-10 төрлийн ажил төлөвлөгдөж байна. Автобусны парк шинэчлэлт, Зайсан, Яармагийн гүүр, Ард аюушийн өргөн чөлөө, холбоос замууд, явган замууд, хөнгөн галт тэрэгний ТЭЗҮ судалгаа, хороолол дундах холбоос замууд, цахим гэрчилгээ, камержуулалт гээд иж бүрэн асуудал байгаа.

-Ярилцлага өгсөнд баярлалаа.