"Дэлхийн аз жаргалын тайлан" нь дэлхийн хамгийн аз жаргалтай улсуудыг статистикийн шинжилгээг ашиглан тогтоодог бөгөөд анх 2002 оноос эхэлжээ.
2021 оны шинэчилсэн тайланд Финлянд улсыг дэлхийн хамгийн аз жаргалтай улс гэж дүгнэсэн байна. Дэлхийн хамгийн аз жаргалтай улсыг тодорхойлохын тулд судлаачид сүүлийн гурван жилийн хугацаанд 149 орны Gallup-ийн санал асуулгын иж бүрэн мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийж, нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүн, нийгмийн дэмжлэг, дундаж наслалт, амьдралын сонголтоо өөрөө хийх эрх чөлөө гэсэн зургаан төрлийн гүйцэтгэлээр шалгаруулжээ.
Сонирхуулахад, 2021 онд дэлхийн хамгийн аз жаргалтай долоон орны тоонд Хойд Европын орнууд багтжээ. Финлянд улс дөрөв дэх жилдээ нийт 7.842 оноогоор тэргүүлж, Дани (7.620), Швейцарь (7.571), Исланд (7.554), Нидерланд (7.464), Норвеги (7.392) Швед (7.363) улсууд удаалжээ.
2021 онд дэлхийн хамгийн аз жаргалгүй улс бол Афганистан байсан бөгөөд 2.523-аар 149-р байранд орсон нь дундаж наслалт бага, нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээ багатай холбоотой гэж үзэж болно. Энэ тайланг Афганистаныг Талибанчууд эзлэн авахаас өмнө гаргасан бөгөөд энэ нь ирээдүйн оноонд ямар нэгэн байдлаар нөлөөлөх нь дамжиггүй гэдгийг тэмдэглэх нь зүйтэй.
Сүүлийн тавд Зимбабве (3.145), Руанда (3.415), Ботсвана (3.467), Лесото (3.512) гэх улсууд багтжээ.
Бүх 149 орны бүрэн жагсаалт, тэдгээрийн зэрэглэлийг доорх хүснэгтээс доош гүйлгэж харна уу.
1. Финланд
Финлянд улс 2021 оны тайланд үндэслэн дэлхийн хамгийн аз жаргалтай улсаар жагсаж, нийт боломжит 10 онооноос 7.842 оноо авчээ. Илтгэлийг зохиогчид Финлянд улсын иргэд олон нийтийн дэмжлэг, харилцан итгэлцлийн хүчтэй мэдрэмж нь #1 болоход тус дөхөм болсон гэж үзсэн байна. Нэмж дурдахад Финландчууд өөрсдийн сонголтоо хийх эрх чөлөөтэй гэдгээ хүчтэй мэдэрдэг, засгийн газар нь авилга хамгийн бага улсаар тодорсон байна. Эдгээр хоёр хүчин зүйл нь нийт аз жаргалд хүчтэй нөлөөлдөг.
2. Дани
Дэлхийн хамгийн аз жаргалтай хоёр дахь улс бол 7.620 оноотой Дани юм. Дани улс нэг хүнд ногдох ДНБ, авлигын түвшин бага зэрэг олон төрөлд Финланд улсаас илүү гарсан нь ойрын ирээдүйд тэргүүлж магадгүй гэдгээ харуулж байна.
3. Швейцарь
Дэлхийн хамгийн аз жаргалтай гурав дахь орны хувьд Швейцарь улс 10 онооноос нийт 7.571 оноо авчээ. Ерөнхийдөө Швейцарьчууд маш эрүүл, таргалалтын түвшин хамгийн бага, дундаж наслалтаараа дэлхийд тэргүүлдэг аж. Швейцарьчууд мөн маш өндөр дундаж цалинтай, АНУ-ынхаас 75 орчим хувиар өндөр, нэг хүнд ногдох ДНБ нь эхний долоон орны хамгийн өндөр нь аж. Исланд, Дани, Швейцарь нь дэлхийн хамгийн аюулгүй орнуудын нэг юм.
4. Исланд
Исланд нийт 7.554 оноогоор 2021 онд дэлхийн хамгийн аз жаргалтай дөрөв дэх улсаар жагсаж байна. Дэлхийн хамгийн аз жаргалтай долоон орноос Исланд нь нийгмийн халамж хамгийн өндөр улс юм.
5. Нидерланд
Дэлхийн хамгийн аз жаргалтай тав дахь орны өргөмжлөлийн төлөө Норвегиг 7.464 оноотойгоор Нидерланд (алтанзул цэцэгт дурлагсдын хувьд Голланд гэж нэрлэдэг) тэргүүлж байна. Нидерланд улс өгөөмөр байдлын ангилалд бусад шилдэг долоон орноос илүү өндөр оноо авсан бөгөөд авлига бараг байхгүй гэв.
6. Норвеги
Зургаадугаар байранд орсон Норвегийн иргэд (7,392) бүх нийтийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ, коллежийн үнэ төлбөргүй сургалтын ачаар засгийн газраа асар их анхаарал халамж тавьж байна гэж боддог.
7. Швед
Долоодугаар байранд орсон Швед (7.363) бараг бүх ангилалд хамгийн өндөрт биш юмаа гэхэд дээгүүр жагсаж байна. Жишээлбэл: Швед улс дэлхийн дөрвөн улсаас бусад бүх улсаас (үүний хоёр нь Финланд, Дани) авлигын хасах оноотой, 149 орны нэг хүнд ногдох ДНБ-ий хэмжээгээр 14-т, дундаж наслалтаараа дэлхийд дөрөвдүгээрт ордог байна.
| Байр | УЛС | Аз жаргалын индекс 2021 | Аз жаргалын индекс 2020 | Аз жаргалын индексийн өөрчлөлт |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Finland | 7.842 | 7.809 | 0.033 |
| 2 | Denmark | 7.62 | 7.646 | -0.026 |
| 3 | Switzerland | 7.571 | 7.56 | 0.011 |
| 4 | Iceland | 7.554 | 7.504 | 0.050 |
| 5 | Netherlands | 7.464 | 7.449 | 0.015 |
| 6 | Norway | 7.392 | 7.488 | -0.096 |
| 7 | Sweden | 7.363 | 7.353 | 0.010 |
| 8 | Luxembourg | 7.324 | 7.238 | 0.086 |
| 9 | New Zealand | 7.277 | 7.3 | -0.023 |
| 10 | Austria | 7.268 | 7.294 | -0.026 |
| 11 | Australia | 7.183 | 7.223 | -0.040 |
| 12 | Israel | 7.157 | 7.129 | 0.028 |
| 13 | Germany | 7.155 | 7.076 | 0.079 |
| 14 | Canada | 7.103 | 7.232 | -0.129 |
| 15 | Ireland | 7.085 | 7.129 | -0.044 |
| 16 | Costa Rica | 7.069 | 7.121 | -0.052 |
| 17 | United Kingdom | 7.064 | 7.165 | -0.101 |
| 18 | Czech Republic | 6.965 | 6.911 | 0.054 |
| 19 | United States | 6.951 | 6.94 | 0.011 |
| 20 | Belgium | 6.834 | 6.864 | -0.030 |
| 21 | France | 6.69 | 6.664 | 0.026 |
| 22 | Bahrain | 6.647 | 6.227 | 0.420 |
| 23 | Malta | 6.602 | 6.773 | -0.171 |
| 24 | Taiwan | 6.584 | 6.455 | 0.129 |
| 25 | United Arab Emirates | 6.561 | 6.791 | -0.230 |
| 26 | Saudi Arabia | 6.494 | 6.406 | 0.088 |
| 27 | Spain | 6.491 | 6.401 | 0.090 |
| 28 | Italy | 6.483 | 6.387 | 0.096 |
| 29 | Slovenia | 6.461 | 6.363 | 0.098 |
| 30 | Guatemala | 6.435 | 6.399 | 0.036 |
| 31 | Uruguay | 6.431 | 6.44 | -0.009 |
| 32 | Singapore | 6.377 | 6.377 | 0.000 |
| 33 | Slovakia | 6.331 | 6.281 | 0.050 |
| 34 | Brazil | 6.33 | 6.376 | -0.046 |
| 35 | Mexico | 6.317 | 6.465 | -0.148 |
| 36 | Jamaica | 6.309 | 5.89 | 0.419 |
| 37 | Lithuania | 6.255 | 6.215 | 0.040 |
| 38 | Cyprus | 6.223 | 6.159 | 0.064 |
| 39 | Estonia | 6.189 | 6.022 | 0.167 |
| 40 | Panama | 6.18 | 6.305 | -0.125 |
| 41 | Uzbekistan | 6.179 | 6.258 | -0.079 |
| 42 | Chile | 6.172 | 6.228 | -0.056 |
| 43 | Poland | 6.166 | 6.186 | -0.020 |
| 44 | Kazakhstan | 6.152 | 6.058 | 0.094 |
| 45 | Romania | 6.14 | 6.124 | 0.016 |
| 46 | Kuwait | 6.106 | 6.102 | 0.004 |
| 47 | Serbia | 6.078 | 5.778 | 0.300 |
| 48 | El Salvador | 6.061 | 6.348 | -0.287 |
| 49 | Mauritius | 6.049 | 6.101 | -0.052 |
| 50 | Latvia | 6.032 | 5.95 | 0.082 |
| 51 | Colombia | 6.012 | 6.163 | -0.151 |
| 52 | Hungary | 5.992 | 6 | -0.008 |
| 53 | Thailand | 5.985 | 5.999 | -0.014 |
| 54 | Nicaragua | 5.972 | 6.137 | -0.165 |
| 55 | Japan | 5.94 | 5.871 | 0.069 |
| 56 | Argentina | 5.929 | 5.975 | -0.046 |
| 57 | Portugal | 5.929 | 5.911 | 0.018 |
| 58 | Honduras | 5.919 | 5.953 | -0.034 |
| 59 | Croatia | 5.882 | 5.505 | 0.377 |
| 60 | Philippines | 5.88 | 6.006 | -0.126 |
| 61 | South Korea | 5.845 | 5.872 | -0.027 |
| 62 | Peru | 5.84 | 5.797 | 0.043 |
| 63 | Bosnia And Herzegovina | 5.813 | 5.674 | 0.139 |
| 64 | Moldova | 5.766 | 5.608 | 0.158 |
| 65 | Ecuador | 5.764 | 5.925 | -0.161 |
| 66 | Kyrgyzstan | 5.744 | 5.542 | 0.202 |
| 67 | Greece | 5.723 | 5.515 | 0.208 |
| 68 | Bolivia | 5.716 | 5.747 | -0.031 |
| 69 | Mongolia | 5.677 | 5.456 | 0.221 |
| 70 | Paraguay | 5.653 | 5.692 | -0.039 |
| 71 | Montenegro | 5.581 | 5.546 | 0.035 |
| 72 | Dominican Republic | 5.545 | 5.689 | -0.144 |
| 73 | Belarus | 5.534 | 5.54 | -0.006 |
| 74 | Russia | 5.477 | 5.546 | -0.069 |
| 75 | Hong Kong | 5.477 | 5.51 | -0.033 |
| 76 | Tajikistan | 5.466 | 5.556 | -0.090 |
| 77 | Vietnam | 5.411 | 5.353 | 0.058 |
| 78 | Libya | 5.41 | 5.489 | -0.079 |
| 79 | Malaysia | 5.384 | 5.384 | 0.000 |
| 80 | Indonesia | 5.345 | 5.286 | 0.059 |
| 81 | Republic Of The Congo | 5.342 | 5.194 | 0.148 |
| 82 | China | 5.339 | 5.124 | 0.215 |
| 83 | Ivory Coast | 5.306 | 5.233 | 0.073 |
| 84 | Armenia | 5.283 | 4.677 | 0.606 |
| 85 | Nepal | 5.269 | 5.137 | 0.132 |
| 86 | Bulgaria | 5.266 | 5.102 | 0.164 |
| 87 | Maldives | 5.198 | 5.198 | 0.000 |
| 88 | Azerbaijan | 5.171 | 5.165 | 0.006 |
| 89 | Cameroon | 5.142 | 5.085 | 0.057 |
| 90 | Senegal | 5.132 | 4.981 | 0.151 |
| 91 | Albania | 5.117 | 4.883 | 0.234 |
| 92 | North Macedonia | 5.101 | 5.16 | -0.059 |
| 93 | Ghana | 5.088 | 5.148 | -0.060 |
| 94 | Niger | 5.074 | 4.91 | 0.164 |
| 95 | Turkmenistan | 5.066 | 5.119 | -0.053 |
| 96 | Gambia | 5.051 | 4.751 | 0.300 |
| 97 | Benin | 5.045 | 5.216 | -0.171 |
| 98 | Laos | 5.03 | 4.889 | 0.141 |
| 99 | Bangladesh | 5.025 | 4.833 | 0.192 |
| 100 | Guinea | 4.984 | 4.949 | 0.035 |
| 101 | South Africa | 4.956 | 4.814 | 0.142 |
| 102 | Turkey | 4.948 | 5.132 | -0.184 |
| 103 | Pakistan | 4.934 | 5.693 | -0.759 |
| 104 | Morocco | 4.918 | 5.095 | -0.177 |
| 105 | Venezuela | 4.892 | 5.053 | -0.161 |
| 106 | Georgia | 4.891 | 4.673 | 0.218 |
| 107 | Algeria | 4.887 | 5.005 | -0.118 |
| 108 | Ukraine | 4.875 | 4.561 | 0.314 |
| 109 | Iraq | 4.854 | 4.785 | 0.069 |
| 110 | Gabon | 4.852 | 4.829 | 0.023 |
| 111 | Burkina Faso | 4.834 | 4.769 | 0.065 |
| 112 | Cambodia | 4.83 | 4.848 | -0.018 |
| 113 | Mozambique | 4.794 | 4.624 | 0.170 |
| 114 | Nigeria | 4.759 | 4.724 | 0.035 |
| 115 | Mali | 4.723 | 4.729 | -0.006 |
| 116 | Iran | 4.721 | 4.672 | 0.049 |
| 117 | Uganda | 4.636 | 4.432 | 0.204 |
| 118 | Liberia | 4.625 | 4.558 | 0.067 |
| 119 | Kenya | 4.607 | 4.583 | 0.024 |
| 120 | Tunisia | 4.596 | 4.392 | 0.204 |
| 121 | Lebanon | 4.584 | 4.772 | -0.188 |
| 122 | Namibia | 4.574 | 4.571 | 0.003 |
| 123 | Myanmar | 4.426 | 4.308 | 0.118 |
| 124 | Jordan | 4.395 | 4.633 | -0.238 |
| 125 | Chad | 4.355 | 4.423 | -0.068 |
| 126 | Sri Lanka | 4.325 | 4.327 | -0.002 |
| 127 | Eswatini | 4.308 | 4.308 | 0.000 |
| 128 | Comoros | 4.289 | 4.289 | 0.000 |
| 129 | Egypt | 4.283 | 4.151 | 0.132 |
| 130 | Ethiopia | 4.275 | 4.186 | 0.089 |
| 131 | Mauritania | 4.227 | 4.375 | -0.148 |
| 132 | Madagascar | 4.208 | 4.166 | 0.042 |
| 133 | Togo | 4.107 | 4.187 | -0.080 |
| 134 | Zambia | 4.073 | 3.759 | 0.314 |
| 135 | Sierra Leone | 3.849 | 3.926 | -0.077 |
| 136 | India | 3.819 | 3.573 | 0.246 |
| 137 | Burundi | 3.775 | 3.775 | 0.000 |
| 138 | Yemen | 3.658 | 3.527 | 0.131 |
| 139 | Tanzania | 3.623 | 3.476 | 0.147 |
| 140 | Haiti | 3.615 | 3.721 | -0.106 |
| 141 | Malawi | 3.6 | 3.538 | 0.062 |
| 142 | Lesotho | 3.512 | 3.653 | -0.141 |
| 143 | Botswana | 3.467 | 3.479 | -0.012 |
| 144 | Rwanda | 3.415 | 3.312 | 0.103 |
| 145 | Zimbabwe | 3.145 | 3.299 | -0.154 |
| 146 | Afghanistan | 2.523 | 2.567 | -0.044 |
