/2022.03.14/: Украинд дайн эхлэхэд ЕХ шийдвэртэй ажилласан. Харин одоо Украиныг ЕХ-нд гишүүнээр элсүүлэх тухай ярихдаа болгоомжтой хандаж байна гэж DW-ийн Барбара Весел хэллээ.
Путин Оросын газрын тос, байгалийн хийн экспортоос өдөрт нэг тэрбум еврогийн орлого олдог гэж шинжээчид үзэж байна. Мөн үнэ өсөх тусам ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн дайны сан илүү хурдан дүүрнэ. Гэсэн хэдий ч Герман болон бусад улс Оросын газрын тос, байгалийн хийг бойкотлохыг эсэргүүцсээр байгаа бөгөөд энэ нь тэдний эдийн засагт хэтэрхий үнэтэй тусна гэж үзэж байна. Украины Европын холбоонд элсэх хүсэлтэй байгаа тухайд европчууд ердийн, хоосон дипломат томъёоноос илүү сайн хариулт олж чадаагүй юм.
Европын Холбооны хуучин болон сүүлийн үеийн гишүүдийн хооронд хуваагдал үүсч, ЕХ одоо Украинд элсэх хүсэлтийн хариуг хэрхэн өгөх талаар маргаан өрнөв. Энэ нь халдлагад өртсөн украинчуудад итгэл найдвар төрүүлж, Европ тэднийг угтан авч байгаа мэт мэдрэмжийг төрүүлэх бэлгэдлийн шинж гэдгийг хүн бүр мэдэж байгаа. Учир нь энэ барууны үзэл баримтлал нь яг одоо Украин аймшигтай үнэ төлж байгаагийн шалтгаан юм.
Гэвч Украины хөршүүдтэйгээ илүү эелдэг харьцахыг хүссэн ч зүүн Европын улсууд саад болов. Нидерланд болон бусад улсууд ЕХ-нд элсэх тухай дүрмийг гаргах ба энэ үйл явц нь ихэвчлэн олон жил шаардагддаг гэж эсэргүүцэж байсан. Энэ нь Оросын бөмбөгдөлтөн дор байгаа улсын хувьд муу аргумент мэт санагдаж байгаа аж.
ЕХ-ны удирдагчид Украиныг эзлэн түрэмгийлсний дараахан Орост тавьсан хатуу хориг арга хэмжээнийхээ талаар сайрхсаар байна. Цаашид энэ бүхэн үргэлжилбэл дахиад хэдэн банк гацаж, хэдэн олигархи хар жагсаалтад орох нь дамжиггүй. Энэ нь Оросын эдийн засагт дунд болон урт хугацаанд хохирол учруулах нь ойлгомжтой. Гэхдээ энэ нь Владимир Путинд өчүүхэн төдий сэтгэгдэл төрүүлэхгүй байгаа бололтой. Ямартай ч энэ нь түүнийг гал зогсоох, хэлэлцээрийн ширээнд ойртуулсангүй.
Үүний оронд өдөр бүр дайны шинэ гэмт хэрэг гарч, Украины энгийн иргэдийг бөмбөгдөж, нүүлгэн шилжүүлэх гэж байгаа хүмүүс рүү пуужин харваж, амаржих газар, цэцэрлэгүүд рүү харваж байна.
Үүний зэрэгцээ Европчууд Оросын газрын тос, байгалийн хийг худалдаж авахдаа түүний дайны санг өдөрт тэрбум еврогоор дүүргэсээр байна.
Хэрвээ оросын хийн хоолойг хаавал Германы эдийн засагт ноцтой хохирол учруулах болно гэж тус улсын удирдагч, канцлер Олаф Шольц мэдэгдэв. Унгар, Болгар зэрэг бусад улсууд ч ОХУ-аас нийлүүлэх нийлүүлэлтээс хэт хамааралтай учир хоолойг хаахыг эсрэг байна. Германчуудын дийлэнх нь ийм бойкотыг дэмжиж байгаа ч тэдний удирдагчдын болгоомжлол, айдас илүү хүчтэй байна.
Украйн зүгээр л балгас болж, амь үрэгдэгсдийн тоо хэт олширч, дүрвэгсдийн урсгалыг хүлээн авах боломжгүй болсон үед бид эцсээ хүртэл бойкот хийхгүй байх. Гэхдээ тэр үед хэтэрхий оройтсон байх болно. Яг одоо энэ эцсийн арга хэмжээ нь нөлөө үзүүлж болзошгүй үе юм. Үүний оронд Европ Путинд дайнд ялахад нь тусалж байгаа бөгөөд Украйны зоригт ерөнхийлөгчийн цөхрөнгөө барсан мессежүүд юу ч өөрчлөхгүй байна.
Нислэгийн бүсийг анхнаасаа хориглохыг үгүйсгэсэн нь ухаалаг хэрэг байсан уу гэдгийг бас асуух хэрэгтэй. Ихэнх нь НАТО-д харьяалагддаг ЕХ-ны гишүүн орнууд Путины цөмийн пуужингийн заналхийллийн эсрэг маш хурдан эвссэн. Илүү ухаалаг стратегичид энэ сонголтыг ширээн дээр үлдээсэн байж магадгүй юм. Гэвч үнэн хэрэгтээ ЕХ-ны удирдагчид нэг зүйлийг маш тодорхой хэлсэн. Украинд юу ч тохиолдсон, тэнд хичнээн аймшигтай зүйл тохиолдсон ч бид хажууд нь байх болно.
Энэ дайны эхэнд энэ довтолгоо нь бүх Европ, түүний аюулгүй байдалд хэрхэн халдсан тухай том үгс л байсан. Харин дараа нь ЕХ өөрийгөө, эдийн засгийн бие даасан байдал, батлан хамгаалах, дэлхийн дэг журам дахь байр сууриа хэрхэн авч явах талд илүү санаа тавих ёстой гэсэн шийдвэрт хүрсэн. Энэ буруу биш. Уг нь геополитикийн хувьд олон жилийн өмнө ийм зүйл болох ёстой байсан.
Одоо Украинд болж буй эмгэнэлт явдал нөлөөлөх нөлөөлөл хэтэрхий оройтсон гэж хэлж болно. Болгоомжтой, санаа зовсон, харамч консервативууд ялсан. Тэд Украиныг Путины пуужингууд болон Оросын эзэнт гүрэн эргэн ирэх тухай төөрөгдөлд нь орхисон.
ЕХ тусламж, зэвсэг нийлүүлж, Украины дүрвэгсдэд анхаарал халамж тавьж байгаадаа баяртай байгаа ч үүнээс илүү эрсдэл хүлээх, илүү хүчин чармайлт гаргахыг хүсэхгүй байгаа бололтой. Энэ нь маш том буруу тооцоолол болсон эсэхийг дараагийн долоо хоног, саруудад л харуулах болно.
Эх сурвалж: DW
