/2022.09.26/: Украинд оросын цэрэг ухарч байх үед ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин цөмийн зэвсэг рүү шилжих болно гэж дахин сүрдүүлэв.
Тэрээр өнгөрсөн долоо хоногт хэлсэн үгэндээ “Манай улсын нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдалд заналхийлсэн тохиолдолд Орос улс ард түмнээ хамгаалахын тулд бэлэн байгаа бүх зэвсгийн системийг ашиглах нь гарцаагүй. Энэ бол бүдүүлэг яриа биш" хэлсэн юм.
Оросын зэвсгийн системд нөөцөд байгаа 4,477 цөмийн цэнэгт хошуу байгаагийн 1,900 орчим нь "стратегийн бус" цэнэгт хошуу, өөрөөр хэлбэл тактикийн цөмийн зэвсэг гэж Америкийн эрдэмтдийн холбооны мэдээлсэн цэнэгт хошуу байна.
Харин тактикийн цөмийн зэвсэг гэж юу вэ, ердийн цөмийн зэвсгээс юугаараа ялгаатай вэ?
Тактикийн байлдааны хошуу нь хязгаарлагдмал тулалдааны талбарт ашиглах зориулалттай, тухайлбал онилсон газрын эргэн тойрон дахь агаар болон газар, усан дахь зүйлсийг устгах чадалтай 10-100 килотонн динамит тэсрэх чадвартай байдаг.
Үүний эсрэгээр, Оросын хамгийн хүчирхэг "стратегийн" цөмийн цэнэгт хошуунууд нь 500-800 килотонны тэсрэх чадвартай бөгөөд бүх хотыг устгах чадвартай бөгөөд саармагжсан үедээ зарим жижиг хотыг ч устгах чадалтай аж.
Тактикийн цөмийн зэвсгийн "бага бүтээмж" гэсэн ишлэл нь зарим талаар төөрөгдүүлж байна. Учир нь 10-100 килотонн динамит тэсрэх чадвартай байх нь их хэмжээний сүйрэлд хүргэхэд хангалттай хэвээр байна - 1945 онд АНУ Японы Хирошима, Нагасаки хотод атомын бөмбөг хаях үед дэлхий даяар хор уршиг нь илэрсэн.
Хирошима, Нагасаки хотод болсон анхны дэлбэрэлтийн үеэр 35000-70000 орчим хүн амь үрэгдэж, бөмбөгдөлтийн дараа хэдэн арван мянган хүн цацраг идэвхит бодисоос болж амиа алдсан гэж АНУ-ын засгийн газрын архивт дурджээ.
Нью Жерси дэх Стивенсийн Технологийн хүрээлэнгийн Шинжлэх ухаан, технологийн судалгааны захирал Алекс Веллерштейн хэлэхдээ, "Цөмийн зэвсгийн жинхэнэ ялгаа нь тэсрэх чадвар нь ямар байх нь биш харин тэдний бай юу байх нь чухал юм" гэжээ.
"Японд хийсэн атомын бөмбөгдөлтийн зорилго нь сэтгэл сэтгэлзүйд нөлөөлөх, Японы дээд командлалыг бууж өгүүлэхийн тулд айлган сүрдүүлэх зорилготой "стратегийн" халдлага байсан. 15 килотонныг "стратегийн" гарц болгох нь хаашаа чиглүүлснээс шалтгаална" гэж Веллерштейн энэ оны эхээр Outrider аюулгүй байдлын блог дээр бичжээ.
Хэрэв Орос цөмийн зэвсэг ашиглавал юу болох вэ?
Орос тактикийн цөмийн зэвсгийн асар их нөөцийг барьж, хадгалсаар ирсэн.
Дайны талбарт цөмийн зэвэгтэй байх нь удирдагчдад ялагдахаас сэргийлж чадах шийдэмгий цохилт өгөх боломжийг олгодог бөгөөд энэ нь соёл иргэншлийн төгсгөл болно гэж эрдэмтдийн санааг зовоодог гол зүйл юм.
Тухайлбал, Оросын Калининградыг хөрш Беларусь улсаас тусгаарладаг НАТО-гийн холбоотон Польш, Литвийн хуурай газрын хил болох Сулвакигийн цоорхойд тактикийн цөмийн зэвсэг ашиглавал энгийн иргэдийг хэдэн зуугаар нь хохироож болзошгүй үйл явдал болж болзошгүй гэж RUSI тайланд дурджээ.
Бодит байдал үүнээс илүү байх магадлалтай.
"АНУ тактикийн цөмийн зэвсэг ашиглахтай холбоотой мөргөлдөөн хурдан хяналтаас гарах болно гэж таамаглаж байна" гэж эрдэмтдийн холбооны блог бичжээ.
Принстоны их сургуулийн эрдэмтдийн баг, "Тактикийн цөмийн зэвсэг хэрэглэснээр эхлэх АНУ-Оросын дайнд урьдчилж тооцоолоход 90 сая гаруй хүн амь үрэгдэнэ" гэж мэдэгджээ.
Өнгөрсөн долоо хоногт Путины заналхийллийн хариуд Цөмийн зэвсгийг устгах олон улсын кампанит ажил (ICAN) 2022 оны Европ бол 1945 оны Японтой харьцуулахад цөмийн зэвсэг хэрэглэхэд илүү аюултай газар гэж мэдэгдэв.
Европт “нэг удаагийн цөмийн дэлбэрэлт нь олон зуун мянган энгийн иргэдийг хөнөөж, олон хүнийг гэмтээж болзошгүй бөгөөд цацраг идэвхт хордлого нь олон орны хөрсийг ихээхэн бохирдуулж болзошгүй" гэж ICAN цахим хуудаснаа мэдэгдэв.
Эх сурвалж: CNN
