/2023.01.10/: Хөхүүл ханиалга нь амьсгалын замын цочмог халдварт өвчин юм. Олон хүмүүсийн хувьд энэ нь хүчтэй ханиалгаж, дараа нь "хөөмий" шиг чанга амьсгал авах зэргээр тодорхойлогддог.

Хөхүүл ханиадтай холбоотой нас баралт нь ховор тохиолддог боловч ихэнхдээ нярайд тохиолддог. Тиймээс жирэмсэн эмэгтэйчүүд болон нялх хүүхэдтэй ойр дотно харьцдаг бусад хүмүүст ханиадны эсрэг вакцин хийлгэх нь маш чухал юм.

Шинж тэмдэг

Ханиад томууны халдвар авсан тохиолдолд шинж тэмдэг илрэх хүртэл 7-10 хоног шаардагддаг ч заримдаа илүү их хугацаа шаардагддаг. Хөхүүл ханиад нь ихэвчлэн хөнгөн бөгөөд энгийн ханиадтай төстэй байдаг, харин нярайд хүнд тохиолдож болно.

• Хамарнаас шингэн нус гоожих
• Хамар битүүрэх
• Нулимс гоожих, нүд улайх
• Халуурах
• Ханиалга

Нэг эсвэл хоёр долоо хоногийн дараа шинж тэмдгүүд улам доторч улам хүндэрдэг. Амьсгалын замд өтгөн цэр хуримтлагдаж, хяналтгүй ханиалгахад хүргэдэг. Хүнд, удаан үргэлжилсэн ханиалгын үед :

• Бөөлжих, огиудас хүрэх
• Нүүр улааж эсвэл хөхрөх
• Хэт их ядрах Амьсгаа авсаны дараа чанга хөөмий шиг чимээ гаргах
• Заримдаа байнгын ханиалгахаас өөр шинж тэмдэг байдаггүй.

Нярай хүүхэд огт ханиалгахгүй байж болно. Үүний оронд тэд амьсгалж чадахгүй, эсвэл түр зуур амьсгалахаа болих, амьсгалж чадахгүй болох зэрэг шинж илэрдэг.

Хэзээ эмчид хандах вэ?

Хэрэв та болон таны хүүхэд удаан хугацаагаар ханиалгаж байгаа, дараах зовиурууд ханиалгатай холбоотой үүсэж байгаа тохиолдолд эмчид хандаарай.

• Бөөлжих
• Нүүр улайх, хөхрөх
• Амьсгалахад хэцүү эсвэл амьсгал мэдэгдэхүйц зогсолттой байх
• Хий дуу гаргаж амьсгалах

Шалтгаан

Хөхүүл ханиалга нь Bordetella pertussis хэмээх бактерийн төрлөөр үүсгэгддэг. Халдвартай хүн ханиах, найтаах үед нянгаар дүүрсэн жижиг дуслууд агаарт цацагдаж, ойр орчмын хүнд халдварладаг.

Эрсдэлт хүчин зүйлүүд

Вакцин хийлгээгүй 12 сараас доош насны нярай хүүхдүүдэд хүндрэл өгдөг, нас барах эрсдэл өндөртэй байдаг.

Хүндрэлүүд

Өсвөр насныхан болон насанд хүрэгчид ихэвчлэн ханиалгыг ямар ч асуудалгүйгээр эдгээдэг. Хүчтэй ханиалгын үед дараах хүндрэлүүд үүсч болдог. Тухайлбал: Хэвлийн ивэрхий хавчигдах, арьс эсвэл нүдний цагаан хэсэгт цусны судаснууд хагарах

Нярай хүүхэд

Нярайд, ялангуяа 6 сараас доош насны хүүхдэд ханиалгах хүндрэлүүд нь илүү хүнд байдаг. Тухайлбал: Хатгалгаа болох Амьсгал удаашрах эсвэл түр зогсох Хоол тэжээлийн хүндрэлээс болж шингэн алдалт эсвэл жин хасах Таталт үүсэх Тархины гэмтэл Нярай болон бага насны хүүхдүүд хөхүүл ханиалгах хүндрэлийн эрсдэлд хамгийн их өртдөг тул эмнэлэгт эмчлүүлэх шаардлагатай байдаг. Хүндрэл нь 6 сараас доош насны нярайн амь насанд аюул учруулж болзошгүй.

Урьдчилан сэргийлэх

• Ханиалгахаас сэргийлэх хамгийн сайн арга бол хөхүүл ханиалгын эсрэг вакцин юм.
• Өсвөр насныхан. Ханиадны эсрэг вакцины дархлаа 11 нас хүрэхэд буурдаг тул эмч нар хөхүүл ханиалга, сахуу, татранаас хамгаалахын тулд энэ насанд нэмэлт вакцинд хамрагддаг.
• Насанд хүрэгчид. 10 жил тутамд хийдэг татран, сахуугийн вакцины зарим сортууд нь хөхүүл ханиалгахаас (хөхөх ханиалгах) хамгаалдаг. Энэ вакцин нь нярайд ханиад томууны халдвар дамжих эрсдэлийг бууруулна.
• Жирэмсэн эмэгтэй: Эрүүл мэндийн мэргэжилтнүүд жирэмсэн эмэгтэйчүүдийг жирэмсний 27-36 долоо хоногийн хооронд хөхүүл ханиадны эсрэг вакцин хийлгэхийг зөвлөдөг. Энэ нь амьдралын эхний саруудад нялх хүүхдэд тодорхой хэмжээний хамгаалалт болдог.

Вакцины гаж нөлөө

Вакцины гаж нөлөө нь ихэвчлэн хөнгөн бөгөөд тарилгын талбайд халуурах, толгой өвдөх, ядрах, өвдөх зэрэг байж болно

Урьдчилан сэргийлэх эмүүд

Хэрэв та хөхүүл ханиалгатай хүнтэй харьцсан бол эмч танд халдвараас хамгаалах антибиотикийг санал болгож болно.