/2023.07.26/: Хэрэв дэлхийн дулаарал үргэлжилсээр байвал далайн урсгалын амин чухал систем хэдхэн арван жилийн дотор сүйрч магадгүй гэж эрдэмтэд анхаарууллаа.
Ингэснээр дэлхийн цаг агаарт гамшиг тохиолдож, дэлхий дээр орших хүн бүрт нөлөөлөх аж.
Мягмар гарагт Nature сэтгүүлд нийтлэгдсэн шинэ судалгаагаар Персийн булангийн урсгалын нэг хэсэг болох Атлантын голын хөмрөгийн урсгал энэ зууны дунд үе, бүр 2025 оны эхээр сүйрч болзошгүйг тогтоосон байна.
Энэхүү судалгаанд оролцоогүй эрдэмтэд, системд яг таарах цэг нь тодорхойгүй байгаа ч эдгээр судалгааны үр дүн нь түгшүүр төрүүлж, эргэлтийн цэг урьд нь бодож байснаас хурдан тохиолдож болохыг нотлох шинэ нотолгоо болж байна гэдэгт санал нэгджээ.
AMOC бол дэлхийн аварга туузан дамжуулагч мэт ажилладаг гүйдлийн нарийн төвөгтэй ороомог юм. Халуун орноос хойд Атлантын далай руу бүлээн усыг зөөвөрлөж, уг ус нь хөрж, давслаг болсноор далайн гүнд живж, өмнө зүг рүү тархдаг байна.
Энэхүү процесс нь цаг уурын системд чухал үүрэг гүйцэтгэж, дэлхийн цаг агаарын төлөв байдлыг тогтвортой байлгахад тусалдаг байна. Хэрвээ энэхүү систем сүйрвэл Европ, АНУ-ын зарим хэсэгт нөлөөлж буй эрс тэс өвөл, далайн түвшний өсөлт, халуун орны цаг агаарын шилжилт зэрэг асар их үр дагавартай байх болно.
Эрдэмтэд олон жилийн турш уур амьсгалын хямрал түргэсэх тусам тогтворгүй байдлын талаар анхааруулж, эдгээр урсгалын хүчнээс хамаардаг температур, давсжилтын тэнцвэр алдагдах аюул заналхийлж байгааг анхааруулсаар байгаа юм.
Далай бүлээсч, мөс хайлах тусам далай руу илүү их цэнгэг ус урсаж, усны нягтыг бууруулснаар живэх чадваргүй болгодог. Ус хэт шинэ эсвэл хэт халуун эсвэл хоёулаа байвал дээрх туузан дамжуулагч зогсдог байна.
12,000 гаруй жилийн өмнө энэхүү үйл явдал болж байсан бөгөөд мөстлөг хурдацтай хайлснаар AMOC үйл ажиллагаагаа зогсож, арван жилийн дотор Хойд хагас бөмбөрцгийн температур 10-15 хэмээр буюу асар их хэлбэлздэг болсон байна.
Уг судалгаанд оролцоогүй Вудс Хоул далай судлалын хүрээлэнгийн ерөнхийлөгч Питер де Менокал хэлэхдээ, зогсолт нь дэлхий дээрх бүх хүнд нөлөөлнө - энэ нь маш том бөгөөд чухал асуудал гэжээ.
НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх Засгийн газар хоорондын комиссын 2019 оны тайланд AMOC энэ зуунд суларна гэж таамаглаж байсан ч 2100 оноос өмнө бүрэн уналтад орох магадлал бага гэсэн юм.
Гэвч энэхүү шинэ судалгаа нь илүү аймшигтай дүгнэлтэд хүрч айдаст автуулаад байна.
Илүү дэлгэрэнгүй уншихыг хүсвэл ЭНД дарна уу.
