Гэрлийн чийдэнг зохион бүтээхээс олон жилийн өмнө лаа, дэнлүү нь бидний гэрлийн гол эх үүсвэр байсан билээ.
Харин орчин үеийн ертөнцөд лаа нь гоёл чимэглэл, ёслолын арга хэмжээ, тайвшруулах үнэрийг гаргахад ашиглагддаг болсон. Орчин үеийн ихэнх лаа нь парафины лаваар хийгдсэн боловч зөгийн бал, шар буурцагны лав эсвэл далдуу модны лаваар ч хийдэг.
Лаа асаах нь таны эрүүл мэндэд хортой эсэх талаар маргаан байдаг. Зарим хүмүүс лаа нь хортой хорт бодис ялгаруулдаг гэж үздэг. Гэсэн хэдий ч маргааны нөгөө талд байгаа хүмүүс лаа нь эрүүл мэндэд аюул учруулахуйц эдгээр хорт бодисыг хангалттай хэмжээгээр агуулдаггүй гэж хэлдэг байна.
Лаа хортой юу?
Интернетэд лаа асахын аюулыг тайлбарласан олон нийтлэл байдаг хэдий ч эдгээр нийтлэлүүдийн ихэнх нь тодорхой бус нотлох баримтыг ашигладаг эсвэл нотлох баримтгүй байдаг.
Лааны зулын голыг тугалгаар хийдэг үү?
АНУ-д зарагдаж байгаа лааны голууд хар тугалга агуулдаггүй.
2003 онд АНУ-ын Хэрэглэгчийн Бүтээгдэхүүний Аюулгүй байдлын Комисс (CPSC) хар тугалга бүхий голтой лаа худалдаалах, үйлдвэрлэхийг хориглох шийдвэр гаргажээ. Мөн бусад орноос хар тугалга агуулсан лаа импортлохыг хориглосон юм.
Ихэнх лаа үйлдвэрлэгчид 1970-аад онд лаандаа хар тугалга хэрэглэхээ больсон. Учир нь лаанаас ялгарах хар тугалганы утаанд хүүхдүүд хордох вий гэсэн болгоомжлолын улмаас хар тугалга агуулсан лааг худалдаанаас хасчээ.
Лав нь химийн хорт бодисоор хийгдсэн үү?
Орчин үеийн ихэнх лаа нь парафины лаваар хийгдсэн байдаг. Энэ төрлийн лавыг бензиний дайвар бүтээгдэхүүн болгон газрын тосоор хийдэг байна.
2009 оны нэгэн судалгаагаар парафины лавыг шатаах нь толуол гэх мэт аюултай химийн бодисуудыг ялгаруулдаг болохыг тогтоожээ.
2007 онд Европын лааны нийгэмлэгээс санхүүжүүлсэн судалгаагаар 300 төрлийн химийн хорт бодисыг лаа хийхэд ашигладаг гол төрлийн лавуудад шинжилгээ хийжээ.
Эрдэмтэд лааны төрөл тус бүрээс ялгарах химийн бодисын хэмжээ хүний эрүүл мэндэд хүндрэл учруулах хэмжээнээс хамаагүй доогуур байгааг тогтоосон байна. Тиймээс одоогоор лааны лавыг шатаах нь таны эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлдөг гэсэн баттай нотолгоо байхгүй юм.
Гэсэн хэдий ч, хэрэв та парафины лавыг шатаах нь эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөөтэй хэмээн санаа зовж байгаа бол зөгийн балны лав, шар буурцагны лав эсвэл бусад ургамлын гаралтай лаваар хийсэн лаа хэрэглээрэй.
Лаа нь тоосонцор болон дэгдэмхий органик нэгдлүүдийг ялгаруулдаг уу?
Лаа шатаах нь дэгдэмхий органик нэгдлүүд болон тоосонцрыг агаарт гаргадаг. Энэ нь таны уушгинд нэвтэрч болох маш жижиг шингэн дусал болон тоосонцруудын холимог юм. Тоосонцрын бодист удаан хугацаагаар өртөх нь зүрх, уушигны асуудалд хүргэж болзошгүй гэсэн болгоомжлол байдаг.
Дэгдэмхий органик нэгдлүүд (VOCs) нь өрөөний температурт амархан хий болж хувирдаг нүүрстөрөгчийн нэгдлүүд юм. Зарим VOC нь анхилуун үнэрийг бий болгохын тулд цэцгийн тоосонцрыг багтаасан байдаг. Формальдегид, бензин зэрэг бусад VOC нь хорт хавдар үүсгэдэг байна.
Бид өдөр тутмын амьдралдаа тоосонцор болон VOC-д байнга өртдөг. Эдгээр VOC нь машины утаа, үйлдвэрийн бохирдол болон чулуужсан түлшийг шатаахад үүсдэг юм.
2014 онд лаа шатаах үед ялгарах тоосонцрын хэмжээг судалсан судалгаагаар түүнээс ялгарах хэмжээ нь хүний эрүүл мэндийн асуудал үүсгэхэд хангалтгүй болохыг тогтоожээ.
Хэрэв та агааржуулалт сайтай өрөөнд лаа зөв хэрэглэх юм бол таны эрүүл мэндэд мэдэгдэхүйц нөлөө үзүүлэхгүй.
Лааны утаа хортой юу?
Аливаа төрлийн утаагаар хэт их амьсгалах нь таны эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөх нь ойлгомжтой.
Парафинаар хийсэн лаа шатаах нь тортог ялгаруулдаг. Эдгээр лааны тортог нь шаталтын бүтээгдэхүүн нь дизель хөдөлгүүрээс ялгардагтай төстэй гэж үздэг.
Агааржуулалт сайтай өрөөнд лаагаа асааж, утааны хэмжээг ихэсэхэд утаанаас хол байж утааг амьсгалахгүй байх арга хэмжээ авах нь зүйтэй.
Эх сурвалж: https://www.healthline.com/health/are-candles-bad-for-you
