/2023.10.17/: Сэтгэцийн эрүүл мэндийн дэлхийн өдрийг тохиолдуулан СЭМҮТ-өөс “Сэтгэцийн эрүүл мэндийн боловсролыг хүн бүрт” уриатай олон улсын эрдэм шинжилгээний хурлыг энэ сарын 13-14-нд Хүүхдийн ордонд зохион байгууллаа.

Хуралд ЭМЯ, ДЭМБ, СЭМҮТ, Монголын сэтгэцийн эрүүл мэндийн нийгэмлэг, АШУҮИС-ийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн тэнхмийн эрдэмтэн судлаачид, эмч, мэргэжилтнүүдээс гадна төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагын төлөөлөл оролцож сэтгэцийн эрүүл мэндийн боловсролыг иргэдэд хэрхэн зөв оновчтой хүргэх болон тулгамдаж буй асуудлын талаар санал солилцож шийдвэрлэх арга замын талаар ярилцлаа.



Олон улсын хуралд Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг цахимаар мэндчилгээ дэвшүүлж амжилт хүссэн. Тэрбээр хэлсэн үгэндээ “Сэтгэцийн эрүүл мэндийг ярихгүйгээр эрүүл мэндийн тухай ярих боломжгүй юм. Тиймээс сэтгэцийн эрүүл мэндийн салбарт судалгаа шинжилгээний ажил, нотолгоонд тулгуурласан сэтгэц нийгмийн болон эмнэлгийн тусламж үйлчилгээг улам эрчимжүүлэх, дэлхийн жишигт нийцүүлэн шинэ оношилгоо, эмчилгээний арга зүйг нэвтрүүлэх, хүн амд мэдээлэл, сургалт сурталчилгаа, нөлөөллийн ажлыг эрчимжүүлэх шаардлагатай байна” хэмээн онцолсон.



Хурлын үндсэн илтгэлийг “Эрт илрүүлэг ба сэтгэцийн эрүүл мэнд” сэдвээр СЭМҮТ-ийн ерөнхий захирал В.Баярмаа, “Монгол Улсад амиа хорлох, төрх үйл судлагдаж буй өнөөгийн байдал” сэдвээр тус төвийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн тэнхимийн эрхлэгч З.Хишигсүрэн нар тавилаа.

Хоёр өдрийн турш үргэлжилсэн олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд Дэлхийн сэтгэцийн эмгэг судлалын нийгэмлэгийн тэргүүн профессор Норман Сарториус, Австри улсын Вена хотын АУИС-ийн профессор Йоханнес Ванчата, БНСУ-ын Чунчоннам-догийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвийн профессор Lee Sang Eun нар “Жирэмсэн ба төрсний дараах үеийн сэтгэцийн эмгэг”, “Япон дахь шизофрени өвчний үеийн психофармакологийн дэвшил” сэдвээр илтгэл тавьж, сэтгэцийн эмгэгийн тусламж үйлчилгээг эмнэлгээс олон нийтэд суурилсан системд шилжүүлэх Баруун Европын туршлагын талаар сонирхолтой мэдээлэл хүргэлээ.

Хурлын үеэр эрүүл мэндийн байгууллага, Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төв, хүний эрхийн байгууллагууд иргэдэд сэтгэл заслын зөвлөгөө өгч, салбарын үзэсгэлэн худалдаа зохион байгуулсан.



Монголчуудын сэтгэцийн эрүүл мэндийн талаар анагаах ухааны доктор, профессор Л.Насанцэнгэл мэдээлэл өглөө. Тэрбээр “Монгол Улсын хэмжээнд сэтгэцийн эмгэгийн тархалтын судалгаа хамгийн сүүлд 2013 онд хийгдэж байсан. Тус судалгааг гүйцэтгэхдээ Монгол орны 11 аймаг, нийслэлийн тодорхой дүүргийн хүн амыг хамруулсан байдаг.

Нийгмийн хөгжилтэй зэрэгцэн иргэдийн дунд маш олон асуудал тулгамддаг. Бид бүхний сонссон, уншсан, харсан сөрөг мэдээлэл ямар хэмжээнд байна төдий чинээ стресст автаж тайван бус болдог. Нийт хүн амын 70 гаруй хувь нь сэтгэцийн хувьд эрүүл гэж үзэж байгаа бол 25 орчим хувь нь тулгамдсан асуудалтай. Иймд сэтгэлээ тайван байлгах, ажлаа сайтар төлөвлөх, өөрт онц ач холбогдолгүй сөрөг мэдээллээс зайлсхийхийг сэтгэцийн эмч нар зөвлөдөг” гэлээ.



“Сэтгэцийн эрүүл мэндийн боловсролыг хүн бүрт” уриатай тус эрдэм шинжилгээний хуралд гадаадын сэтгэл зүйч эрдэмтэд оролцож байгаа нь манай эмч, мэргэжилтнүүдэд мэдлэг туршлагаа сайжруулах, хамтран ажиллах боломж нээгдэж байна хэмээн онцолж байлаа.

Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төвөөс олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэл хэлэлцүүлсэн мэргэжилтнүүдээс шилдгүүдээ шалгаруулсан ба судалгааны ажил аман илтгэлийн төрөлд АШУҮИС-ийн АУС-ийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн тэнхимийн багш Б.Баасандорж “Эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээнд хамрагдагсдын эрхийг хамгаалах асуудалд” сэдвээр тэргүүн байр эзэлсэн бол дэд байрыг Нийслэлийн Аддиктологи, зан үйл, сэтгэл заслын төвийн эмчилгээ эрхэлсэн орлогч дарга Д.Чулуунболор “ “Тимузол” 500мг эмийн архины харшил өдөөх эмчилгээний эмнэлзүйн судалгааны зарим үр дүнгээс”, гуртгаар байрыг Баянзүрх дүүргийн сэтгэцийн их эмч П.Болортуяа “COVID-19 цар тахлын дараах хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үзүүлж буй Баянзүрх дүүргийн ӨЭМТ-д ажиллаж буй эмч, сувилагч, бусад ажилтнуудын сэтгэцийн эрүүл мэндийн байдлыг үнэлэх нь” сэдвээр тус тус шалгарлаа.



Мөн судалгааны ажил ханан илтгэлийн төрлөөр тэргүүн байрыг СЭМҮТ-ийн Эмчилгээ эрхэлсэн дэд захирал Н.Оюунчимэгийн “Гарын алганы трирадиусын “ATD”, “TDA”, “DAT” өнцгийг шизофрени эмгэгтэй хүмүүст судалсан нь”, дэд байр АШУҮИС-ийн АУС-ийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн тэнхимийн резидент эмч Г.Уранчимэг “Эпилепситэй эмчлүүлэгчдийн өвчин, эмчилгээний талаарх асран хамгаалагч нарын ойлголт”, гутгаар байр АШУҮИС-ийн Сувилахуйн сургуулийн багш С.Дэлгэрмаа “Улаанбаатар хот дахь оюуны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн бие даасан байдал, асран хамгаалагчийн ачааллын хамаарлын судалгаа” сэдвээр шалгарсан байна.

Олон нийтэд сэтгэцийн эрүүл мэндийг хамгаалах чиглэлээр сургалт, нөлөөлийн ажил зохион байгуулснаар сэтгэцийн эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх мэдээлэл, мэдлэг олгож, хүн амын сэтгэцийн эрүүл мэндийг дэмжих чухал ач холбогдолтой ба хурлын үр дүнгээс мэргэжилтнүүд сэтгэцийн эрүүл мэндийн өнөөгийн байдлын талаар зөвлөмж гаргах юм.

Эх сурвалж: ЭМЯ