/2022.03.06/: Украины дайн бол дэлхийн эдийн засгийн өсөлтийг бууруулж, дэлхийн хувьд "сүйрэл" болно гэж Дэлхийн банкны ерөнхийлөгч BBC-д ярьжээ.

Дэвид Малпасс “Украины дайн дэлхийн хувьд таагүй цаг үед тохиож байна, учир нь инфляци аль хэдийн өссөн байсан” гээд тэрээр хамгийн их санаа зовж буй зүйл бол “хүний ​​амь нас хохирох явдал” гэдгийг онцлон тэмдэглэв.

Ноён Малпасс хэлэхдээ, дайны эдийн засагт үзүүлэх нөлөө Украины хилээс давж байгаа бөгөөд ялангуяа дэлхийн эрчим хүчний үнийн өсөлт "ядуучуудад хамгийн их нөлөөлж, мөн инфляцид ч нөлөөлж байна" гэжээ. Хүнсний үнэ мөн дайны улмаас өссөн бөгөөд "ядуу орнуудын хүмүүсийн хувьд маш бодитой анхаарал хандуулах асуудал болж байна" гэв.

Хоол, хүнсний хямрал

Ноён Малпасс Орос, Украин хоёр бол хүнсний томоохон үйлдвэрлэгч гэдгийг онцлон тэмдэглэв. S&P Global Platts-ийн мэдээлснээр Украин бол дэлхийн хамгийн том наранцэцгийн тос үйлдвэрлэгч бөгөөд Орос хоёрт ордог. Энэ хоёр улс нийлээд дэлхийн үйлдвэрлэлийн 60 хувийг эзэлдэг байна.

JP Morgan-ын мэдээлснээр хоёр улс дэлхийн улаан буудайн экспортын 28.9 хувийг бүрдүүлдэг. Чикагогийн фьючерсийн бирж дээр улаан буудайн үнэ сүүлийн 14 жилийн дээд цэгтээ хүрээд байна.

Өргөн хүрээг хамарсан хориг арга хэмжээний улмаас Орост эдгээр түүхий эдийг нийлүүлхийг хязгаарлаж байгаа бөгөөд энэ нь дэлхийн бусад улс орнууд түүний бүтээгдэхүүнийг худалдан авахад хүндрэл учруулж байна. Байлдааны улмаас тус улсын боомтуудыг хаасан тул Украины нийлүүлэлтийг зогсоожээ.

"Украин болон Оросоос нийлүүлэлт алдагдаж, улмаар үнэ нэмэгдэхэд хурдан дасан зохицох арга байхгүй" гэж ноён Малпасс хэлэв.

Тэрээр хэлэхдээ, Оросын эрчим хүчний хангамжийн хувьд ч мөн адил бөгөөд энэ нь засгийн газрууд “хэрхэн хангалттай цахилгаантай байх тухай бусад асуудлыг үл тоомсорлон” хориг тавьсанаар баруун Европт онцгой хохирол учруулж байна. ЕХ-ны цахилгаан эрчим хүчний 39 орчим хувийг чулуужсан түлш шатаадаг цахилгаан станцуудаас авдаг бөгөөд Орос бол газрын тос, байгалийн хийн хамгийн том эх үүсвэр юм.

ЕХ бусад эрчим хүчний эх үүсвэрт шилжихээ түргэтгэх гэж байгаа тул Владимир Путины засгийн газар "зарим зах зээлээ бүрмөсөн алдаж магадгүй" гэж ноён Малпасс хэлэв. Орлогын ийм алдагдал нь энэ дайн Оросын амьжиргааны түвшинг бууруулах нэг зам бөгөөд рублийн ханш унаж, инфляцийг хөөргөх болно.

Дэлхийн банк 2014 оны хувьсгалаас хойш Украины эдийн засгийг хөгжүүлэхэд 7.9 тэрбум ам.доллар хандивласан. Энэ мөнгө нь тус улсад эрчим хүч, банкны салбарын хувьчлал, түүнчлэн тариалангийн талбайгаа илүү үр бүтээлтэй болгох хүчин чармайлт зэрэг өргөн хүрээтэй эдийн засгийн шинэчлэлийг хийхэд тусалсан байна.

"Сүйрэл"

Оросууд түрэмгийлэхээс сар хүрэхгүй хугацааны өмнө Украины бие даасан төв банк тахлын хүндрэлийн дараа эдийн засаг энэ онд 180 тэрбум доллар буюу 3.4 хувиар өснө гэж таамаглаж байсан.

Харин Ерөнхийлөгч Зеленскийн эдийн засгийн зөвлөх Александр Роднянскийн хэлснээр дайн бол "манай эдийн засаг, бүс нутгийн хэмжээнд сүйрлийн үр дагавар" гэжээ.

Тэрээр нэмж хэлэхдээ: "Бид зам, гүүр, дэд бүтцийн асар их сүйрлийг аль хэдийн амссан. Тиймээс энэ нь дайн дууссаны дараа олон жилийн турш дахин баригдах ёстой зүйл болно. Одоогоор үүнийг тооцоолоход хэцүү байна, гэхдээ бид аль хэдийн болсон үйл явдлаас болж хувь хэмжээ болон ДНБ-ий өсөлтөөс татгалзсаныг харж байна" хэмээжээ.

Хэдэн зуун мянган украинчууд эх орноосоо дүрвэсэн эсвэл Оросын эсрэг тэмцэлд нэгдэж байгаатай холбоотойгоор ажиллах хүч эрс багассан нь дайны үеийн эдийн засгийг тогтвортой байлгахад хүндрэл учруулж байна.

"Үйлдвэрлэл зүгээр л сүйрч байна" гэж ноён Роднянский хэлэхдээ амин чухал хоол хүнс, эрчим хүчний хангамж тасалдсан гэж хэлэв.

Хүнсний үйлдвэрлэгч Nestle, шар айраг үйлдвэрлэгч Carlsberg зэрэг барууны томоохон компаниуд Украинд томоохон үйл ажиллагаа явуулдаг ба дайнаас болж тасалдсан ажээ.

Сүүлийн жилүүдэд гадаадын хөрөнгө оруулалтын өсөлт нь ОУВС болон Дэлхийн банкны хөгжлийн дэмжлэг үзүүлэх гэрээний нэг хэсэг болсон авлигын эсрэг тэмцлийн үеэр Украины эдийн засгийг өөрчлөхөд тусалсан.

Ноён Роднянский хэлэхдээ, энэ өөрчлөлт нь "Украины ард түмний Европын холбоотой нэгдэх, Европын гэр бүлийн нэг хэсэг байх, ардчилсан, хүчирхэг, эдийн засгийн хувьд эрх чөлөөтэй, цэцэглэн хөгжиж буй улстай болох хүсэл эрмэлзлийг бүрэн илэрхийлж байсан" гэжээ.

Тэрээр хэлэхдээ, тус улсад бизнес эрхлэхэд хялбар болгосон дижитал хэлбэрт шилжих хөдөлгөөн өрнөж байсан: "Энэ нь Орост болж буй үйл явдлаас эрс тэс ялгаатай... Энэ нь Оросын удирдагч Украин болон Украины талаарх бүх зүйлийг илт үзэн ядаж байгаагийн бас нэг шалтгаан байж магадгүй юм" гэв.

Ноён Малпасс дайн нь Украины эдийн засаг, ард түмэнд ашиг тусаа өгсөн өөрчлөлтөд урт хугацааны хохирол учруулах болно гэж санаа зовж байна.

Украиныг задран унахыг зогсоох хүсэл нь Дэлхийн банк Украинд үзүүлэх 350 сая долларын тусламжийн багцыг ойрын хэдэн хоногт батлах гэж байгаагийн нэг шалтгаан юм.

"Энэ нь Украины төсвийг санхүүжүүлэхэд тусална" гэж ноён Малпасс хэлэв. Дайны улмаас татварын орлого тасарсан тул засгийн газрын цалин, нийгмийн халамж, яаралтай тусламжийн хангамж гэх мэт зүйлсийг төлөхөд туслах аж.

Эх сурвалж: ВВС