/2023.10.20/: Одон орон судлаачид дэлхийд иртлээ 8 тэрбум жил зарцуулсан радио долгионы нууцлаг тэсрэлтийг илрүүлжээ.
Хурдан радио тэсрэлт бол урьд өмнө ажиглагдсан хамгийн алслагдсан бөгөөд эрч хүчтэй тэсрэлтүүдийн нэг юм.
Хурдан радио тэсрэлт буюу FRB нь тодорхойгүй гарал үүсэлтэй радио долгионы хүчтэй, миллисекунд урт тэсрэлт юм. Анхны FRB-ийг 2007 онд нээсэн бөгөөд түүнээс хойш олон зуун удаа орчлон ертөнцийн алс холын цэгүүдээс ирж байгааг илрүүлжээ.
FRB 20220610A нэртэй дэлбэрэлт нь нэг миллисекунд хүрэхгүй хугацаанд үргэлжилсэн боловч хэдхэн хормын дотор 30 жилийн хугацаанд манай нарнаас ялгарах энергитэй тэнцэх хэмжээний энерги ялгаруулсан гэж "Science" сэтгүүлд пүрэв гарагт нийтэлсэн судалгаанд дурджээ.
Олон FRB нь алга болохоосоо өмнө хэдхэн миллисекунд үргэлжлэх супер тод радио долгионыг гаргадаг бөгөөд энэ нь хурдан радио тэсрэлтүүдийг ажиглахад хэцүү болгодог байна.
Одон орон судлаачдад эдгээр хурдан сансар огторгуйн гялбааг илрүүлэхэд дадио дуран тусалсан бөгөөд үүнд Баруун Австралийн Важарри Ямажи улсад байрладаг ASKAP радио телескопууд багтжээ. Одон орон судлаачид ASKAP-ыг ашиглан 2022 оны зургаадугаар сард FRB-ийг илрүүлж, хаанаас үүссэнийг нь тогтоожээ.
Австралийн Маккуарийн их сургуулийн одон орон судлаач, доктор Стюарт Райдер "ASKAP-ийн олон төрлийн (радио) таваг ашиглан бид дэлбэрэлт хаанаас үүссэнийг нарийн тодорхойлж чадсан" гэж мэдэгджээ. Дараа нь бид Чили дэх (Европын Өмнөд ажиглалтын төвийн маш том телескоп) эх галактикийг хайж олоход ашигласан бөгөөд энэ нь өнөөг хүртэл олдсон бусад FRB эх сурвалжаас илүү хуучин бөгөөд (илүү хол) галактикуудыг нэгтгэсэн жижиг бүлэгт багтаж байгааг олж мэдсэн” гэв.
Энэхүү олдвор нь радио хурдан тэсрэлт нь магнетар буюу оддын дэлбэрэлтийн үр дүнд үүсдэг өндөр энергитэй биетүүдээс үүсдэг гэсэн одоогийн онолуудтай нийцэж байгаа аж.
Эрдэмтэд хурдан радио тэсрэлт нь үл мэдэгдэх галактикуудын хоорондох бодисыг хэмжих замаар орчлон ертөнцийг "хэмжих" өвөрмөц арга болж магадгүй гэж үзэж байна.
Эх сурвалж: CNN
